نوسان قیمت یکی از اصلیترین عناصر ارزهای دیجیتال است. بسیاری از مردم به خاطر همین نوسانات شدید قیمتی وارد دنیای رمز ارزها می‌شوند، که یا سود خیلی خوبی نصیب آنها می‌شود و یا متضرر می‌شوند.
قیمت ارز دیجیتال در طول چند سال گذشته، با نوسانات و تغییرات زیادی همراه بوده‌اند. در سال ۲۰۱۷، بیت کوین به بالاترین قیمت تاریخی خود تا آن زمان، یعنی حدود ۲۰ هزار دلار رسید. در آن زمان، از آنجایی که بیت کوین سلطه بازار را در دست داشت، باعث شد که مابقی رمز ارزها نیز با رشد بسیار زیادی مواجه شوند و همین موضوع، خبرساز شد و بسیاری از افرادی که تاکنون اسم کریپتو را نیز نشنیده بودند، وارد این بازار شدند.
از آنجایی که افزایش قیمت‌های ناگهانی باعث ایجاد حباب می‌شوند، در سال ۲۰۱۸ حباب کریپتوها ترکید و قیمت رمز ارزها به شدت سقوط کرد و حدود ۲ سال طول کشید تا این بازار توانست خود را بازیابی کند. این یک چرخه است؛ چرخه‌ای که باعث می‌شود ارزش ارزهای دیجیتال افزایش ناگهانی و چشمگیر داشته باشد و بعد، با سقوطی به همان شدت همراه شود.
حباب قیمتی تنها مختص رمز ارزها نیست؛ بلکه در تمامی بازارهای سنتی نیز وجود دارد. حباب به این معناست که قیمت یک دارایی نسبت به کاربرد و ارزش آن کمتر یا بیشتر باشد. حباب به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شود؛ اگر قیمت کمتر از ارزش واقعی دارایی باشد، می‌گوییم که حباب مثبت رخ داده است؛ یعنی قیمت باید بالاتر از میزان فعلی باشد. شخصیت بازار بدین صورت است که بالاخره قیمت هر چیزی را به ارزش واقعی آن می‌رساند.
اما حباب منفی بسیار شایع‌تر از حباب مثبت است و در بازار کریپتوکارنسی‌ها نیز بسیار اتفاق می‌افتد؛ حباب منفی به معنی قیمت بیشتر نسبت به ارزش واقعی دارایی است. در این مواقع، سرمایه گذاران به خرید یک رمز ارز می‌پردازند و این فشار خرید باعث افزایش قیمت آن می‌شود. از طرفی دیگر، سرمایه گذاران دیگر (معمولا تازه وارد) زمانی که می‌بینند قیمت‌ها مدام نسبت به روز قبل افزایش می‌یابد، اقدام به خرید می‌کنند تا از قافله عقب نیافتند؛ اما مسئله مهمی که بسیاری از افراد به آن توجه نمی‌کنند، حباب قیمتی است. همانطور که اشاره کردیم، شخصیت بازار طوری است که قیمت هر چیزی را به ارزش واقعی آن می‌رساند؛ بنابراین این حباب دیر یا زود خواهد ترکید و افرادی که دیر اقدام به خرید کرده‌اند، متضرر می‌شوند.
این اتفاق در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ رخ داد؛ در این دو سال، قیمت ارزهای دیجیتال به شدت و به طور ناگهانی افزایش یافتند و تبدیل به حباب شدند. حباب سال ۲۰۱۷، در سال ۲۰۱۸ ترکید و قیمت‌ها به شدت ریزش کرد و بسیاری از افراد متضرر شدند. دوباره پس از گذشت ۳ سال، یک حباب قیمتی دیگر وارد بازار ارزهای دیجیتال شد و بعد از چند ماه، قیمت بیت کوین شروع به ریزش کرد و تقریبا ۵۰ درصد ارزش خود را از دست داد.
عوامل تاثیرگذار بر نوسان قیمت ارزهای دیجیتال
نکته‌ای که درباره رمز ارزها باید بدانید، این است که قیمت ارزهای دیجیتال توسط بانک‌ها و نهادهای متمرکز تعیین نمی‌شوند؛ زیرا ماهیت آنها با ارزهای سنتی یا فیات کاملا متفاوت است. در ادامه، عوامل موثر در نوسانات قیمت رمز ارزها می‌پردازیم:
قانون عرضه و تقاضا
عرضه و تقاضا اصلیترین دلیل افزایش قیمت ارزهای رمزنگاری شده است. تقاضا به موارد مختلفی مانند رویدادهای سیاسی و اقتصادی، قوانین کشورها، شیوع بیماری‌هایی مانند کووید ۱۹ بستگی دارد. اما به هر حال، هیچ نهاد مرکزی نمی‌تواند قوانین مالی کریپتوها را تغییر دهد؛ البته تمام این فاکتورها بر روی نوسانات قیمت رمز ارزها تاثیر گذار هستند، اما نمی‌توانند بر روی نحوه عملکرد آنها موثر باشند.
میزان عرضه یک ارز دیجیتال بسیار مهم است؛ زیرا قیمت با عرضه نسبت عکس دارد. اگر عرضه بسیار زیاد باشد، قیمت کاهش می‌یابد و اگر عرضه کم باشد، قیمت افزایش می‌یابد.
اگر عرضه یک کوین محدود باشد و تقاضا برای آن زیاد باشد، از آنجایی که این رمز ارز کمیاب می‌شود، قیمت به ناچار افزایش می‌یابد. بنابراین زمانی که می‌خواهید بر روی یک کریپتو سرمایه گذاری کنید، حتما میزان عرضه را در نظر داشته باشید.
رسانه‌های اجتماعی
رسانه‌های اجتماعی یکی از مهم‌ترین منابع تاثیرگذار بر روی قیمت رمز ارزها هستند؛ هرچه رسانه‌ها بیشتر به موضوع ارزهای دیجیتال بپردازند، افراد بیشتری جذب این حوزه می‌شوند؛ اخبار مثبت باعث افزایش ورود کاربران به بازار و در نتیجه، افزایش قیمت کریپتوها می‌شوند و اخبار منفی نیز باعث خروج افراد از بازار و یا فروش آنها می‌شود، که این بر روی قیمت تاثیر منفی می‌گذارد. برای مثال، ورود سرمایه گذاران سازمانی به دنیای رمز ارزها در سال ۲۰۲۰، خبر مثبتی بود و باعث افزایش قیمت آنها شد. از جمله اخبار منفی نیز می‌توان به ممنوعیت معاملات بیت کوین در سال ۲۰۱۸ توسط کشور چین اشاره کرد که باعث ریزش شدید قیمت BTC و متعاقبا ریزش بقیه رمز ارزها شد.
دسترسی راحت
ایجاد دسترسی راحت‌تر به ارزهای دیجیتال، باعث پذیرش بیشتر مردم و در نتیجه، افزایش استفاده آنها از کریپتو خواهد شد. هر چه کاربرد رمز ارزها بیشتر باشد، ارزش واقعی آنها نیز بیشتر می‌شود؛ صرافی‌های ارز دیجیتال مهم‌ترین و پرکاربردترین روش‌های مبادلات رمز ارزها هستند و کاربران با استفاده از آنها، راحت‌تر می‌توانند به خرید و فروش بپردازند. هر چه تعداد این اکسچنج‌ها بیشتر باشد، دسترسی به کریپتو برای مردم ساده‌تر می‌شود و این موضوع میتواند باعث افزایش قیمت ارزهای رمزنگاری شده شود.
کاربرد ارز دیجیتال
برای این که یک رمز ارز ارزش داشته باشد، باید کاربرد مناسبی داشته باشد. بسیاری از توکن‌هایی که تازه به بازار عرضه می‌شوند، برای مشکلات مختلف، راه حل‌های متنوعی ارائه می‌دهند؛ اما زمانی که آنها را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که چندان هم کاربردی نیستند و نمی‌توانند مشکلی را حل کنند.
برخی رمز ارزها برای تبدیل شدن به وسیله‌ای برای مبادله وارد بازار می‌شوند، تا بتوان با استفاده از آنها به خرید کالاها و خدمات پرداخت؛ برخی از آنها برای پرداخت کارمزدهای داخل شبکه استفاده می‌شوند و برخی دیگر مانند بیت کوین نیز، به عنوان ذخیره ارزش شناخته می‌شوند. ارزهای دیجیتال علاوه بر داشتن کاربرد مناسب، باید قابلیت تبدیل و خرید و فروش سریع و آسان را نیز داشته باشند تا بتوانند ارزشمند شوند.
چرا قیمت ارزهای دیجیتال دچار نوسان می‌شود؟
قیمت هر چیزی در دنیا دچار نوسان می‌شود؛ اما میزان این نوسانات تفاوت دارد. بیت کوین بزرگ‌ترین رمز ارز دنیاست و حجم بازار آن نسبت به دیگر ارزهای رمزنگاری شده بیشتر است؛ اما این ارزش بازار نسبت به دارایی‌های سنتی بسیار کمتر است. بنابراین نوسانات آن نیز بیشتر از این دارایی‌های سنتی است. اگر حجم بازار BTC را با طلا مقایسه کنیم، می‌بینیم که طلا در بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، تنها دو برابر رشد داشته است؛ اما بیت کوین در طی این سه سال، بیش از ۴۳۰۰ برابر شده است (البته در سال ۲۰۰۹ بیت کوین هیچ قیمتی نداشت و از سال ۲۰۱۰ بر روی آن قیمت گذاری شد. بنابراین ۴۳۰۰ برابر تنها در طول دو سال رخ داده است)! البته با این که این چندان مقایسه صحیحی نیست (زیرا طلا چند قرن قدمت دارد و در سال ۲۰۰۹، بیت کوین تازه پا به عرصه روزگار گذاشته بود و کسی آن را نمی‌شناخت و معاملات چندانی صورت نمی‌گرفت)، اما منظور میزان حجم بازار است؛ هر چه ارزش بازار یک دارایی بیشتر باشد، نوسانات آن کمتر خواهد بود.
دستکاری قیمت در دنیای رمز ارزها
متاسفانه زمانی که یک صنعت به موفقیت نسبی می‌رسد و مردم زیادی را جذب خود می‌کند، کلاهبرداران نیز وارد آن صنعت می‌شوند. صنعت کریپتوکارنسی‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیست. از چندین سال قبل، کلاهبرداران نیز وارد این حوزه شده‌اند و با روش‌های مختلفی سعی در فریب کاربران و سرقت دارایی‌هایشان دارند؛ یکی از روش‌هایی که کلاهبرداران از آن استفاده بسیاری می‌برند، پامپ و دامپ است.
پامپ و دامپ به معنی دستکاری قیمت است؛ در این نوع کلاهبرداری، بیش از ۵۰ درصد از توکن‌ها در دست یک یا چند نفر است و بنابراین حق این را دارد که به راحتی بر روی قیمت رمز ارز تاثیرگذار باشد.
پامپ و دامپ بدین صورت است که کل یا بخشی از توکن‌ها به بازار عرضه می‌شود و مالکان این توکن، قیمت را دستکاری می‌کنند و آن را افزایش می‌دهند؛ زمانی که خبر افزایش قیمت چندین برابری در مدت زمان کوتاه (پامپ) به گوش کاربران و سرمایه گذاران می‌رسد، آنها نیز برای عقب نماندن از قافله، شروع به خرید این توکن می‌کنند و همین فشار خرید، باعث افزایش دوباره قیمت می‌شود. در همین هنگام، مالکان این رمز ارز ناگهان تمام توکن‌های خود را با سود خوبی می‌فروشند و قیمت ناگهان ریزش می‌کند که به آن دامپ می‌گویند.
جمع بندی نوسان ارزهای دیجیتال
اصلیترین عنصر ارزهای دیجیتال، نوسانات قیمتی آنهاست. بسیاری از مردم برای سرمایه گذاری یا حفظ ارزش پول خود، این صنعت را انتخاب می‌کنند و بسیاری از افراد نیز سودهای بسیار خوبی از کریپتوها به دست می‌آورند؛ اما اگر شناخت کافی از نحوه تجزیه و تحلیل رمز ارزها نداشته باشید، ممکن است این نوسانات به ضرر شما تمام شود؛ اینجاست که تحلیل فاندامنتال به کار شما می‌آید و می‌توانید با استفاده از آن، به بررسی ارزهای رمزنگاری شده بپردازید و در صورت مناسب بودن، بر روی آنها سرمایه گذاری کنید و سود خوبی دریافت کنید.
