قدرشناسی، انتظاری به حق

به گزارش نوپیام به نقل از پول نیوز، بانک یک بنگاه اقتصادی است که وظیفه نقل و انتقالات پولی و مالی را بر عهده دارد. اما برای آنکه بانک‌ها بتوانند از عهده وظایفی که بر دوش آن‌ها گذاشته شده، بخوبی بر بیایند، در یک تقسیم بندی قرار گرفته اند. بنابر این بانک‌ها در قالب نامگذاری‌های صورت گرفته، تقسیم مسوولیت شده اند. هنگامی که از بانک رفاه کارگران سخن به میان می‌آید، انتظار می‌رود هر خدمتی که کارگران در حوزه بانکی نیاز دارند، تنها از بانک رفاه دریافت کنند. به تبع آن بانک توسعه تعاون باید در خدمت بخش تعاون، بانک صنعت و معدن باید در خدمت صنعتگران و معدنکاران، بانک صادرات در خدمت صادرکنندگان، بانک مسکن در خدمت تولید و خرید مسکن و… باشد. البته فعالیت بانک‌ها به نامگذاری آن‌ها محدود نشده و تمامی بانک‌ها در تمامی حوزه‌ها فعالیت می‌کنند، اما نکته مهم اینجاست که از حیطه مسولیتی که برای آن‌ها تعیین شده، فراتر نروند.

تقسیم مسوولیت

اما برخی بانک‌ها با تمام توان در حیطه مسوولیتی که برای آن‌ها تعیین شده، گام برمی دارند که بی شک بانک کشاورزی برجسته‌ترین آنهاست. امروزه بانک کشاورزی نقطه امید کشاورزان است، زیرا بیش از ۸۵ تسهیلات و خدمات پولی و بانکی در بانک کشاورزی به کشاوزان اختصاص دارد. این در حالی است که قانونگذار ۱۵ درصد باقی مانده خدمات مورد نیاز کشاورزان را بر عهده دیگر بانک‌ها گذاشته، تعهدی که هرگز عملیاتی نشده و ۱۵ درصد کشاورزان از دریافت خدمات محروم مانده اند.

رفتاری نیازمند بازنگری

بدلیل ارتباط نزدیکی که کشاورزان با بانک کشاورزی دارند، انتظار می‌رود تمامی خدمات بانکی خود را از طریق بانک کشاورزی انجام دهند که متاسفانه این مهم مورد بی مهری کشاورزان قرار گرفته است. کشاورزان بخش قابل توجهی از خدمات بانکی خود را از طریق بانک کشاورزی دریافت می‌کنند، اما در انتخاب بانک برای افتتاح پس انداز، سپرده گذاری، نقل و انتقالات پول و بسیاری موارد دیگر به سراغ پست بانک می‌روند. رفتاری که از کشاورزان سر می‌زند، باعث تعجب شده که نیازمند بازنگری است.

دریافت خسارت

بیمه کشاورزی یکی از بخش‌هایی است که نقل و انتقال پول در حجم بالا را بدنبال دارد. کشاورزان از هنگامی که تصمیم می‌گیرند محصولات خود را بیمه کنند، باید حق بیمه‌های خود را به بانک کشاورزی بپردازند و هنگامی که محصولات کشاورزی آنان دچار خسارت‌های ناشی از سیل، خشکسالی، آتش سوزی، آفت زدگی یا هر مشکل دیگری می‌شود، برای دریافت خسارت باز هم باید به بانک کشاورزی مراجعه کنند.

بیمه در دل بانک

اگر به قوانین مصوب بیمه کشاورزی توجه کنیم، قانونگذار برای صندوق بیمه کشاورزی تشکیلات جداگانه‌ای در نظر نگرفته و صندوق را مکلف کرده که در دل بانک به کشاورزان خدمات بدهد، بنابر این کشاورزان ناچار هستند از زمان تصمیم به بیمه محصولات کشاورزی و دامی، به بانک کشاورزی مراجعه کنند، حق بیمه را به بانک کشاورزی بپردازند، و خسارت را نیز از بانک کشاورزی دریافت کنند. این حجم از مراجعه باعث می‌شود که کشاورز با بانک کشاورزی ارتباط تنگاتنگی داشته باشد، اما در عمل این تعامل و همکاری شکل نمی‌گیرد.

تعجب از انتخاب پست بانک

دلیل انتقاد از عملکرد کشاورزان، ظرفیت و خدماتی است که بانک کشاورزی برای کشاورزان ایجاد کرده است. بانک کشاورزی ۱۹۱۴ شعبه دارد که ۱۱۵۳ شعبه آن در مناطق روستایی و کشاورزی به ارائه خدمات تخصصی بخش کشاورزی می‌پردازد که البته صندوق بیمه کشاورزی نیز در تمامی این شعب فعال است. اکنون سوال اینجاست که چرا کشاورزان توجه لازم در انجام امور بانکی را به بانک کشاورزی نشان نمی‌دهند و به سراغ پست بانک می‌روند و پست بانکی حساب افتتاح می‌کنند که هیچ خدمات ویژه‌ای به کشاورزان اختصاص نمی‌دهد و تنها مرکزی برای دریافت و پرداخت فیش‌ها و اقدامات پیش پا افتاده و ابتدایی بانکی است.

ضرورت قدرشناسی

اینکه انتظار داشته باشیم پست بانک جایگاه صندوق بیمه کشاورزی و بانک کشاورزی در خدمت رسانی به کشاورزی و کشاورزان، دامداری و دامداران، شیلات و آبزی پروری، باغ داری و… را درک کند و به احترام این همه خدمات شایسته در روستا‌ها حضور نداشته باشد، انتظاری بیهوده است، زیرا نه تنها پست بانک بلکه هر بانک یا موسسه مالی دیگری می‌تواند در هر گوشه از کشور فعالیت کند، اما این انتظاری به حق از کشاورزان، دامداران، آبزی پروران، باغداران و دیگر فعالان این عرصه است که قدر صندوق بیمه کشاورزی و بانک کشاورزی را بدانند و از این پس تمامی فعالیت‌های مالی و پولی خود را به بانک کشاورزی منتقل کنند.

ضرورت فرهنگ سازی

یکی از جدی ترین مواردی که در هر زمینه مطرح می شود، اطلاع رسانی درست و دقیق است. بی شک تمامی فعالان عرصه کشاورزی و زیر مجموعه های آن چالشها و مشکلات را می دانند و از خدمات صندوق بیمه کشاورزی و بانک کشاورزی خبر دارند، اما شاید نسبت به افتتاح حساب در بانک کشاورزی و تبعات مثبت و تاثیر گذار آن آگاهی نداشته باشند. شاید کشاورزان نمی دانند که اگر حسابهای خود را به بانک کشاورزی منتقل کنند، گردش مالی بانک متحول می شود و بانک می تواند به همین واسطه، خدمات بهتر و مناسب تری به کشاورزان اختصاص دهد. بنابر این فرهنگ سازی اهمیت ویژه ای دارد که در این زمینه رسانه ها نقش برجسته ای دارند.

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان

سازشکاری یا واقعیت گرایی، مساله این است

به گزارش نوپیام به نقل از پول نیوز، محمود صارمی، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی در ۱۷ مرداد ۱۳۷۷ با هشت تن از اعضای کنسولگری ایران در مزارشریف افغانستان بدست تروریست‌های طالبان به شهادت رسید تا بهانه‌ای برای تکریم خبرنگار و جایگاه اصلاع رسانی ایجاد شود که در نتیجه شورای فرهنگ عمومی ۱۷ مرداد را روز خبرنگار نامگذاری کرد. تمامی دستگاه‌ها و بخش‌های دولتی و خصوصی در این روز با دعوت از خبرنگاران به تقدیر از مقام خبرنگار می‌پردازند تا به تکریم جایگاه اطلاع رسانی بپردازند، شغلی که هرچند به عنوان سخت و زیان آور شناخته شده، اما جذابیت‌ها و تأثیرگذاری‌های خود را نیز دارد.

انعکاس اخبار بدون ترس

رسانه رکن چهارم دموکراسی است. خبرنگار وظیفه دارد نسبت به انعکاس درست و به موقع مطالب اقدام کند. خبرنگار صدای گویای جامعه است. خبرنگار نباید در انعکاس واقعیت‌ها و افشاگری در فساد ترس به خود راه دهد. این ادبیات تنها بخشی از شعار‌هایی است که در تکریم خبرنگاران بر زبان مسئولان جاری می‌شود. بی شک خبرنگار پلی تاثیرگذار بین منبع خبر و مردم است. وظیفه خبرنگاری این واقعیت را مطرح می‌کند که شنونده می‌تواند به اخباری که خبرنگار منتشر می‌کند، اطمینان داشته باشد.

جامعه نیازمند اخبار درست

هر شغلی بیانگر حیطه وظایف شاغلان آن است. از قصاب انتظار پارچه فروشی نداریم، همانطور که از فروشنده گوشی تلفن همراه انتظار عرضه لبنیات نداریم، بنابراین انتظار از خبرنگار این است که اخبار درست را جمع آوری و ارایه کند، اما خبرنگار حق ندارد هر مطلبی را منتشر کند، بلکه باید مطالب را قبل از انتشار واکاوی کند و چیزی را به گوش مردم برساند که بر اساس واقعیت‌ها باشد.

چالش‌های خبرنگار

بی شک خبرنگار در انتشار مطالب با چالش‌های بسیاری رو به رو می‌شود که می‌تواند دلیلی بر اثبات سخت و زیان آور خبرنگاری باشد. خبرنگار با چالش‌های گوناگونی رو به رو می‌شود که از رفتار نامناسب تا توهین، زندان و مرگ استمرار می‌یابد. این در حالی است که محرومیت از بیمه، نبود امنیت شغلی، قرارداد‌های سلیقه ای، اخراج از کار و بسیاری موارد دیگر از چالش‌های خبرنگاران است.

دانستن حق قانونی

در شرایطی خبرنگاران با انواع محرومیت‌ها و محدودیت‌ها رو به رو می‌شوند که قانون اساسی هر کشوری و قوانین حقوق بشری حق دانستن و بدست آوردن اطلاعات را برای مردم قایل شده و خبرنگار به عنوان پلی برای انعکاس اخبار و اطلاعات شناخته شده است.

تحقیق شرط خبرنگاری

مهمترین شرطی که برای خبرنگار قایل می‌شوند، داشتن اطلاعات کافی و جامع و البته مطالعه و کنکاش برای بدست آوردن اطلاعات است. نکته مهمی که باید خبرنگاران از آن بهره‌مند باشند، رسیدن به آن مقدار از ظرفیت علمی و آگاهی است که توان نقد و تحلیل شرایط را داشته باشند تا مسوولان بدانند عملکردشان تا چه اندازه زیر تیغ نقد رسانه‌ها قرار دارد که همین امر باعث می‌شود دست به عصا گام بردارند.

سومدیریت دلیل کاهش مطالبه گری

نتیجه وجود خبرنگاران ناآگاه، غیر متخصص و بی توجه به تعصب شغلی، این است که نظام مدیریتی کشور دچار سومدیریت می‌شود و مدیرانی بکار گرفته می‌شوند که به واسطه تفکرات جناحی و سیاسی، در جایگاهی قرار می‌گیرند که توان و تخصص آن را ندارند. به عبارت بهتر خبرنگار ناآگاه غیر متخصص سازشکار، موهبتی برای مسوولان و مدیران ناکارآمد است، زیرا هر اشتباه یا تصمیم غلطی که بگیرند، هیچ کسی متوجه آن نمی‌شود یا بسادگی می‌توان با خبرنگار معامله کرد. متاسفانه امروزه تنها جمله‌ای که در خصوص وضعیت نامناسب کشور از سوی کارشناسان و صاحب نظران مطرح می‌شود، سومدیریت است که بی شک در نتیجه کاهش مطالبه گری رسانه‌ها بوده است.

جایگاه قانونی خبرنگاری

نکته مهمی که در خصوص خبرنگار وجود دارد، جایگاه قانونی آن است. برای پی بردن به این مهم، کافی است به توصیف تفاوت خبرگزاری، پایگاه خبری، روزنامه یا نشریاتی بپردازیم که مجوز رسمی از وزارت ارشاد دارند و این رسانه‌ها را با فضای مجازی مقایسه کنیم. بی شک هر رسانه‌ای که مجوز رسمی دارد، مسوول مطالبی است که منتشر می‌کند و چنانچه مطلبی غیر واقعی یا با هدف تشویش اذهان عمومی منتشر کند، باید در دادگاه ویژه مطبوعات حاضر و پاسخگو باشد، این در حالی است که فضای مجازی مکانی برای شایعه پردازی، آبروبری، تهمت زنی و هتک حرمت است و امکان پیگری بازی‌های صورت گرفته در فضای مجازی وجود ندارد یا بسیار مسیر سختی دارد. بنابر این خبرنگار نیز با افرادی که در فضای مجازی مطلب منتشر می‌کنند، تفاوت بسیار دارد که همین امر باعث می‌شود مردم به آنچه خبرنگار مطرح می‌کند، اطمینان داشته باشند.

اصرار بر مخفی کاری

چالشی که امروزه خبرنگاران و رسانه‌ها با آن رو به رو هستند، اصرار بر مخفی کاری است. در حالی که مسوولان در سخنرانی‌ها خبرنگاران را موظف و مکلف به راستگویی، شهامت، شجاعت، پیگیری، سخت کوشی و صفاتی از این دست می‌کنند، توقع واقعیت گرایی و پیگیری خبرنگاران را ندارند که برای اثبات این ادعا کافی است به میزان دستیابی خبرنگاران به مسوولان اشاره کنیم. واقعیت این است که در اتاق مسوولان به معنای واقعی بروی خبرنگاران باز نیست و برای آنکه به یک چالش پاسخ داده شود و مردم بتوانند پاسخ سوالاتشان را از مسوولان بشنوند، خبرنگار نمی‌تواند بسادگی از هفت خوان روابط عمومی و رییس دفتر بگذرد.

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان

فروشگاه زنجیره ای، گستره اقتصادی و تعامل

به گزارش نوپیام به نقل از پول نیوز، بی شک مهم‌ترین بخش مدیریت درست اقتصادی، نظام توزیع مناسب است. بدین معنا که کالا با بهترین کیفیت، ارزان‌ترین قیمت و مناسب‌ترین زمان بدست مصرف کننده برسد. برای تحقق چنین امر مهمی، لازم است نظام توزیع به ابزار‌های کارآمد و تاثیرگذاری مجهز شود. یکی از مهم‌ترین ابزار‌های نظام توزیع، فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستند که امروزه در سراسر جهان جایگاه خود را بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان پیدا کرده‌اند. مشکل اینجاست که تفکرات سنتی همواره در مقابل نظام‌های کارآمد نوین به مقابله می‌پردازند، معضلی که در خصوص فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز وجود دارد و با مقاومت توزیع کنندگان خرده پا روبرو هستند. برای آنکه بدانیم این مقاومت تا چه اندازه درست است، لازم است مزایای فروشگاه‌های زنجیره‌ای را با دقت مورد ارزیابی قرار دهیم.

تنوع محصولات

یکی از گزینه‌های کارآمدی فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تنوع محصول و جمع آوری انواعی کالا‌ها در یک مکان است. در یک فروشگاه زنجیره‌ای می‌توان انواع کالا‌هایی را خریداری کرد که در بخش توزیع خرده پا در قالب بقالی، خرازی، فروشگاه لوازم خانگی، فرش فروشی و موارد دیگر وجود دارد؛ بنابراین فروشگاه زنجیره‌ای، مرکزی برای تنوع محصولات است که برای مشتری جذابیت دارد.

دادن حق انتخاب

ارائه برند‌های متفاوت، از مزایای مهم دیگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. در فروشگاه زنجیره‌ای انواع تولیدات یک محصول در برند‌های مختلف عرضه می‌شود. عرضه کالا در برند‌های مختلف این حق انتخاب را به مشتری می‌دهد که بتواند تمامی آن‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و ایده‌آل‌ترین برند را انتخاب و خریداری کند.

اگاهی از تمامی قیمت‌ها

نکته بسیار مهمی که از گشت و گذار در فروشگاه زنجیره‌ای بدست می‌آوریم، قرار گرفتن در جریان قیمت تمامی کالا‌هاست. از آنجا که روی تمامی کالا‌ها اتیکت قیمت نصب می‌شود، با مراجعه به فروشگاه زنجیره‌ای و عبور از کنار قفسه ها، می‌توان در جریان قیمت تمامی کالا‌ها قرار گرفت؛ بنابراین اگرچه برای خرید یک یا چند قلم کالا به فروشگاه زنجیره‌ای مراجعه می‌کنیم، اما می‌توانیم در جریان قیمت تمامی کالا‌ها در دسته بندی‌های متفاوت قرار بگیریم.

انتخاب کالا با قیمت مناسب

یکی از چالش‌هایی که مردم با آن دست به گریبان هستند، درآمد‌های متفاوت است که جامعه را به دهک‌های متفاوت تقسیم می‌کند. جامعه حقوق بگیر از یک توان مالی برخوردار است و دهک‌های بالاتر توان مالی متفاوت تری دارند، بنابر این باید حق انتخاب کالا با توجه به توان مالی خود را داشته باشند. عده‌ای از مردم مایل هستند کالا‌ها را با توجه به برند بخرند و در نتیجه عدد بالاتری به خاطر برند پرداخت کنند، اما گروه دیگری از جامعه اهمیتی به برند نمی‌دهند و کالا‌ها را با توجه به توان مالی انتخاب می‌کنند، بنابر این دهک‌های متفاوت جامعه بدون آنکه شرمنده پرسیدن قیمت‌ها و مقایسه آن‌ها برای خرید شوند، می‌توانند کالایی که قیمت مناسب‌تری دارد را انتخاب و خریداری کنند.

قرارداد‌های بزرگ و هزینه‌های پایین

تاثیرگذارترین مزیت فروشگاه‌های زنجیره ای، کاهش هزینه‌ها و در نتیجه کاهش قیمت‌ها به دلیل قرارداد‌های کلان است. فروشگاه‌های بزرگ یک باره با تولید کننده وارد مذاکره می‌شوند و به دلیل آنکه حجم بالایی از تولیدات را یکباره خریداری می‌کنند، می‌توانند قیمت مناسب تری پیشنهاد دهند. قرارداد‌های بزرگ قدرت چانه زنی را به فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌دهد. از سوی دیگر به دلیل آنکه حمل کالا به صورت عمده و کلی صورت می‌گیرد، هزینه حمل و نقل نیز پایین می‌آید.

تخفیف‌های خوب

هنگامی که قرارداد‌های بزرگ بسته می‌شود، می‌توان کالا را به قیمت مناسب خریداری کرد و، چون فروشگاه‌های زنجیره‌ای با ابزار تخفیف مناسب به جلب مشتری می‌پردازند، همین امر باعث می‌شود تا حجم بالایی از کالا به فروش برسد که فروش بالا، توجیه کننده سود پایین و قیمت ارزان است. همچنین فروشگاه زنجیره‌ای این قدرت را دارند که کالا‌ها را در قالب حراج‌های هفتگی، ماهانه یا فصلی با تخفیف‌های مناسب عرضه کند تا هم موجود انبار را صفر کنند و هم کالا‌ها به تاریخ مصرف گذشته تبدیل نشود.

خرید کالا با کیفیت

از آنجا که خرید کالا‌ها در فروشگاه زنجیره‌ای مورد ارزیابی دقیق قرار می‌گیرد، امکان کالای معیوب یا فاسد بشدت پایین می‌آید، زیرا در خرید‌های عمده، کالا‌ها از آخرین محصول تولیدشده، وارد فروشگاه می‌شود و به دلیل حجم بالای خریدار در فروشگاه‌های زنجیره ای، کالا‌ها به سرعت بفروش می‌رسد؛ بنابراین کالای معیوب یا بی‌کیفیت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود ندارد.

بن‌های کارمندی

مهمترین بخش از ظرفیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای، هدفمند کردن نظام توزیع در قالب بن با روش‌های متفاوت است. امروزه شاهد هستیم که بسیاری از ارگان‌ها و نهاد‌ها در قالب‌های بن خرید کالا، به کارکنان خود خدمات ویژه ارائه می‌دهند. البته این رویکرد بدلیل آن است که فروشگاه‌های درون سازمانی حذف می‌شود و بار فروشگاه یا تعاونی‌های مصرف بر دوش فروشگاه‌های زنجیره‌ای گذاشته شده است؛ بنابراین در قالب بن می‌توان کالا و خدمات را به دست جامعه هدف رساند.

ظرفیتی برای گردشگری

نکته مهمی که می‌توان در خصوص فروشگاه‌های زنجیره‌ای به عنوان یک ظرفیت قابل توجه از آن یاد کرد، مکانی برای حضور، بازدید و خرید خانوادگی است، در حالی که برای خرید از بقالی، خرازی یا هر فروشگاه دیگری به صورت انفرادی مراجعه می‌شود، اما شاهد هستیم که اعضای خانواده از خرید در فروشگاه زنجیره‌ای به عنوان یک تفریح یاد می‌کنند و برای تنوع اوقات، تمامی اعضای خانواده به صورت خانوادگی به فروشگاه زنجیره‌ای مراجعه می‌کنند. برای اثبات این ادعا کافی است به روز‌ها و ساعات شلوغی فروشگاه‌های زنجیره‌ای توجه کنیم که بیشتر بعداز ظهر‌ها و روز‌های تعطیل است. از سوی دیگر این امر باعث صمیمیت و آشنایی با فرهنگ و باور‌های تک تک اعضای خانواده است. هنگامی که خرید به صورت خانوادگی باشد، پدر و مادر در جریان سلیقه فرزندان یا برعکس قرار می‌گیرد. نکته دیگر اینکه اعضای خانواده می‌توانند در قالب مشاوره، در فروشگاه زنجیره‌ای کالایی را بخرند که مورد تایید همه اعضای خانواده باشد.

امنیت در فروشگاه زنجیره‌ای

بحث جدی دیگر، وجود امنیت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای است به نوعی که تا به امروز شاهد جرم‌هایی همچون کیف قاپی، جیب بری، دعوا و بسیاری موارد دیگر در فروشگاه‌های زنجیره‌ای نبوده‌ایم. وجود حراست و دوربین‌های نظارتی در تمامی بخش‌های فروشگاه زنجیره‌ای، این فرصت را از بزهکاران می‌گیرد که بخواهند امنیت خریداران را مورد تهدید قرار دهند.

 

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان