به گزارش نوپیام به نقل از پول نیوز، بی شک مهمترین بخش مدیریت درست اقتصادی، نظام توزیع مناسب است. بدین معنا که کالا با بهترین کیفیت، ارزان‌ترین قیمت و مناسب‌ترین زمان بدست مصرف کننده برسد. برای تحقق چنین امر مهمی، لازم است نظام توزیع به ابزار‌های کارآمد و تاثیرگذاری مجهز شود. یکی از مهمترین ابزار‌های نظام توزیع، فروشگاه‌های زنجیره‌ای هستند که امروزه در سراسر جهان جایگاه خود را بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان پیدا کرده‌اند. مشکل اینجاست که تفکرات سنتی همواره در مقابل نظام‌های کارآمد نوین به مقابله می‌پردازند، معضلی که در خصوص فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز وجود دارد و با مقاومت توزیع کنندگان خرده پا روبرو هستند. برای آنکه بدانیم این مقاومت تا چه اندازه درست است، لازم است مزایای فروشگاه‌های زنجیره‌ای را با دقت مورد ارزیابی قرار دهیم.
تنوع محصولات
یکی از گزینه‌های کارآمدی فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تنوع محصول و جمع آوری انواعی کالا‌ها در یک مکان است. در یک فروشگاه زنجیره‌ای می‌توان انواع کالا‌هایی را خریداری کرد که در بخش توزیع خرده پا در قالب بقالی، خرازی، فروشگاه لوازم خانگی، فرش فروشی و موارد دیگر وجود دارد؛ بنابراین فروشگاه زنجیره‌ای، مرکزی برای تنوع محصولات است که برای مشتری جذابیت دارد.
دادن حق انتخاب
ارائه برند‌های متفاوت، از مزایای مهم دیگر فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. در فروشگاه زنجیره‌ای انواع تولیدات یک محصول در برند‌های مختلف عرضه می‌شود. عرضه کالا در برند‌های مختلف این حق انتخاب را به مشتری می‌دهد که بتواند تمامی آن‌ها را مورد ارزیابی قرار داده و ایده‌آل‌ترین برند را انتخاب و خریداری کند.
اگاهی از تمامی قیمت‌ها
نکته بسیار مهمی که از گشت و گذار در فروشگاه زنجیره‌ای بدست می‌آوریم، قرار گرفتن در جریان قیمت تمامی کالا‌هاست. از آنجا که روی تمامی کالا‌ها اتیکت قیمت نصب می‌شود، با مراجعه به فروشگاه زنجیره‌ای و عبور از کنار قفسه ها، می‌توان در جریان قیمت تمامی کالا‌ها قرار گرفت؛ بنابراین اگرچه برای خرید یک یا چند قلم کالا به فروشگاه زنجیره‌ای مراجعه می‌کنیم، اما می‌توانیم در جریان قیمت تمامی کالا‌ها در دسته بندی‌های متفاوت قرار بگیریم.
انتخاب کالا با قیمت مناسب
یکی از چالش‌هایی که مردم با آن دست به گریبان هستند، درآمد‌های متفاوت است که جامعه را به دهک‌های متفاوت تقسیم می‌کند. جامعه حقوق بگیر از یک توان مالی برخوردار است و دهک‌های بالاتر توان مالی متفاوت تری دارند، بنابر این باید حق انتخاب کالا با توجه به توان مالی خود را داشته باشند. عده‌ای از مردم مایل هستند کالا‌ها را با توجه به برند بخرند و در نتیجه عدد بالاتری به خاطر برند پرداخت کنند، اما گروه دیگری از جامعه اهمیتی به برند نمی‌دهند و کالا‌ها را با توجه به توان مالی انتخاب می‌کنند، بنابر این دهک‌های متفاوت جامعه بدون آنکه شرمنده پرسیدن قیمت‌ها و مقایسه آن‌ها برای خرید شوند، می‌توانند کالایی که قیمت مناسب‌تری دارد را انتخاب و خریداری کنند.
قرارداد‌های بزرگ و هزینه‌های پایین
تاثیرگذارترین مزیت فروشگاه‌های زنجیره ای، کاهش هزینه‌ها و در نتیجه کاهش قیمت‌ها به دلیل قرارداد‌های کلان است. فروشگاه‌های بزرگ یک باره با تولید کننده وارد مذاکره می‌شوند و به دلیل آنکه حجم بالایی از تولیدات را یکباره خریداری می‌کنند، می‌توانند قیمت مناسب تری پیشنهاد دهند. قرارداد‌های بزرگ قدرت چانه زنی را به فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌دهد. از سوی دیگر به دلیل آنکه حمل کالا به صورت عمده و کلی صورت می‌گیرد، هزینه حمل و نقل نیز پایین می‌آید.
تخفیف‌های خوب
هنگامی که قرارداد‌های بزرگ بسته می‌شود، می‌توان کالا را به قیمت مناسب خریداری کرد و، چون فروشگاه‌های زنجیره‌ای با ابزار تخفیف مناسب به جلب مشتری می‌پردازند، همین امر باعث می‌شود تا حجم بالایی از کالا به فروش برسد که فروش بالا، توجیه کننده سود پایین و قیمت ارزان است. همچنین فروشگاه زنجیره‌ای این قدرت را دارند که کالا‌ها را در قالب حراج‌های هفتگی، ماهانه یا فصلی با تخفیف‌های مناسب عرضه کند تا هم موجود انبار را صفر کنند و هم کالا‌ها به تاریخ مصرف گذشته تبدیل نشود.
خرید کالا با کیفیت
از آنجا که خرید کالا‌ها در فروشگاه زنجیره‌ای مورد ارزیابی دقیق قرار می‌گیرد، امکان کالای معیوب یا فاسد بشدت پایین می‌آید، زیرا در خرید‌های عمده، کالا‌ها از آخرین محصول تولیدشده، وارد فروشگاه می‌شود و به دلیل حجم بالای خریدار در فروشگاه‌های زنجیره ای، کالا‌ها به سرعت بفروش می‌رسد؛ بنابراین کالای معیوب یا بی‌کیفیت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود ندارد.
بن‌های کارمندی
مهمترین بخش از ظرفیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای، هدفمند کردن نظام توزیع در قالب بن با روش‌های متفاوت است. امروزه شاهد هستیم که بسیاری از ارگان‌ها و نهاد‌ها در قالب‌های بن خرید کالا، به کارکنان خود خدمات ویژه ارائه می‌دهند. البته این رویکرد بدلیل آن است که فروشگاه‌های درون سازمانی حذف می‌شود و بار فروشگاه یا تعاونی‌های مصرف بر دوش فروشگاه‌های زنجیره‌ای گذاشته شده است؛ بنابراین در قالب بن می‌توان کالا و خدمات را به دست جامعه هدف رساند.
ظرفیتی برای گردشگری
نکته مهمی که می‌توان در خصوص فروشگاه‌های زنجیره‌ای به عنوان یک ظرفیت قابل توجه از آن یاد کرد، مکانی برای حضور، بازدید و خرید خانوادگی است، در حالی که برای خرید از بقالی، خرازی یا هر فروشگاه دیگری به صورت انفرادی مراجعه می‌شود، اما شاهد هستیم که اعضای خانواده از خرید در فروشگاه زنجیره‌ای به عنوان یک تفریح یاد می‌کنند و برای تنوع اوقات، تمامی اعضای خانواده به صورت خانوادگی به فروشگاه زنجیره‌ای مراجعه می‌کنند. برای اثبات این ادعا کافی است به روز‌ها و ساعات شلوغی فروشگاه‌های زنجیره‌ای توجه کنیم که بیشتر بعداز ظهر‌ها و روز‌های تعطیل است. از سوی دیگر این امر باعث صمیمیت و آشنایی با فرهنگ و باور‌های تک تک اعضای خانواده است. هنگامی که خرید به صورت خانوادگی باشد، پدر و مادر در جریان سلیقه فرزندان یا برعکس قرار می‌گیرد. نکته دیگر اینکه اعضای خانواده می‌توانند در قالب مشاوره، در فروشگاه زنجیره‌ای کالایی را بخرند که مورد تایید همه اعضای خانواده باشد.
امنیت در فروشگاه زنجیره‌ای
بحث جدی دیگر، وجود امنیت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای است به نوعی که تا به امروز شاهد جرم‌هایی همچون کیف قاپی، جیب بری، دعوا و بسیاری موارد دیگر در فروشگاه‌های زنجیره‌ای نبوده‌ایم. وجود حراست و دوربین‌های نظارتی در تمامی بخش‌های فروشگاه زنجیره‌ای، این فرصت را از بزهکاران می‌گیرد که بخواهند امنیت خریداران را مورد تهدید قرار دهند.
دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان