نخستین رویداد پژوهش‌بنیان هنرهای اجرایی/دراماتیک دانشکده هنر واحد تهران مرکزی برگزار می گردد.

به گزارش نوپیام به نقل از هنرنشان، نخستین رویداد پژوهش‌بنیان هنرهای اجرایی/دراماتیک، به عنوان یکی از برنامه‌های ویژه «هفته‌ی پژوهش دانشکده هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی» زیر نظر معاونت پژوهش و فناوری واحد و دانشکده هنر؛ از تاریخ ۲۰ تا ۲۲ آذرماه ۱۴۰۳ با پیشنهاد، راهنمایی و هدایت دکتر میرعلیرضا دریابیگی عضو هیأت علمی فناور گروه آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده هنر به عنوان رئیس علمی و هنری رویداد و با مدیریت اجراییِ انجمن علمی نمایش دانشکده هنر برگزار خواهد شد. این رویداد پژوهش‌بنیان، با هدف ارتقای پژوهش‌های علمی و هنری در حوزه‌های هنرهای اجرایی به‌ویژه سینما و تئاتر، در سالن همایش ساختمان ولایت ۴ دانشکده هنر  واحد تهران مرکزی میزبان علاقه‌مندان دانشگاهی خواهد بود.

اهداف رویداد
این رویداد با تأکید بر رویکردهای پژوهش‌بنیان، پژوهش‌محور و نوآورانه در ساخت و تولید حرفه‌ای آثار حوزه هنرهای اجرایی/دراماتیک، بستری برای تبادل دانش، تخصص و تجربه میان پژوهشگران، هنرمندان، مدرسان، دانشجویان، دانش‌آموختگان و علاقه‌مندان به سینما و تئاتر فراهم می‌سازد. میرعلیرضا دریابیگی به عنوان «رئیس علمی و هنری رویداد» و ادریس آقا عبداللهی دبیر انجمن علمی نمایش به عنوان «دبیر اجرایی رویداد»، هدایت این رویداد سه‌روزه را عهده‌دارند.

برنامه‌های رویداد
نخستین رویداد پژوهش‌بنیان هنرهای اجرایی/دراماتیک، شامل سه روز برنامه‌ی کاربردی و کارآفرین در راستای اشتغال‌زایی و ارتباط دانشگاه با صنعت به‌شرح زیر است:

روز نخست (۲۰ آذر): افتتاحیه‌ی رسمی و اکران فیلم بلند «یادگار جنوب» به تهیه‌کنندگی مجتبی رشوند و با حضور عوامل تولید این اثر.
روز دوم (۲۱ آذر): برگزاری هشت عنوان نشست‌ و سمینار تخصصی پژوهش‌بنیان و عملیاتی در زمینه‌ی تهیه، تولید و پخش فیلم و تئاتر.
روز سوم (۲۲ آذر): اکران مجموعه فیلم کوتاه دانشگاهی در سه پنل تخصصی همراه با  جلسه‌ی نقد و بررسی و مراسم اختتامیه‌ی رویداد.

دعوت به حضور
این جشنواره، فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی با جدیدترین پژوهش‌ها و روش/شیوه‌های تولید آثار هنری در حوزه سینما و تئاتر است. از تمامی علاقه‌مندان دعوت می‌شود تا با حضور در این رویداد علمی-هنری پژوهش‌بنیان، از برنامه‌های آن ایفاد سازند.

اطلاعات برگزاری
تاریخ: ۲۰ تا ۲۲ آذر ۱۴۰۲
مکان: سالن همایش ساختمان ولایت ۴، دانشکده هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

اطلاعات تکمیلی در خبرهای آتی آگاهی‌رسانی خواهد شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام، به وب‌سایت دانشکده هنر واحد تهران مرکزی مراجعه فرمایید.

به مناسبت سالگرد درگذشت هنرمند پیشکسوت،به کارنامه یک عمر فعالیت هنری امین تارخ دوباره نگاهی می‌اندازیم؛ کارنامه‌ای که بر صحنه و قاب، از سال‌های آغازین انقلاب تا دهه‌های بعد، با نقش‌هایی ماندگار و شخصیت‌هایی تأثیرگذار نگاشته شد.

به گزارش هنرنشان، در سپیده‌دمی از شهریور ۱۴۰۱، سینمای ایران یکی از چهره‌های شاخص خود را از دست داد. امین تارخ، بازیگر، مدرس و فعال فرهنگی، در ۶۹ سالگی و بر اثر ایست قلبی، دیده از جهان فروبست. اما نام، صدا و تصویر او هنوز در حافظه‌ی جمعی مردم و در تاریخ هنر ایران باقی مانده است.

تولد یک ستاره

امین تارخ در بیستم مرداد ۱۳۳۲ در شهر شیراز، در خانواده‌ای فرهنگی دیده به جهان گشود. او از همان نوجوانی شیفته‌ی هنر نمایش بود. پس از پایان تحصیلات متوسطه، در دانشکده هنرهای نمایشی دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و سپس برای ادامه‌ی دانش، وارد دانشکده‌ی هنرهای دراماتیک شد. او همچنین تحصیلات خود را در رشته مدیریت فرهنگی ادامه داد و در طول زندگی، تلفیقی از دانش، تجربه و احساس را در کارنامه‌اش به ثبت رساند.

نخستین حضور جدی امین تارخ در سینما به فیلم «مرگ یزدگرد» به کارگردانی بهرام بیضایی در سال ۱۳۶۰ بازمی‌گردد؛ اثری نمادین و سیاسی که در آن، تارخ با بازی درخشانش تحسین منتقدان را برانگیخت.

در دهه ۶۰، او با ایفای نقش در سریال ماندگار «سربداران» (۱۳۶۳) به کارگردانی محمدعلی نجفی، به چهره‌ای شناخته‌شده در میان مردم تبدیل شد. بازی او در نقش قاضی القضات شیوایی کلام و صلابت شخصیت را در ترکیبی هنرمندانه به نمایش گذاشت.

حضور در تئاتر: ریشه در عمق صحنه

پیش از آن‌که به ستاره‌ای سینمایی و تلویزیونی تبدیل شود، تارخ کار خود را از تئاتر آغاز کرد؛ جایی که بازیگر با بدن و صدا و ذهن، نقش را می‌زید. او در دهه ۵۰ در نمایش‌های متعددی حضور داشت و با کارگردانانی چون بهرام بیضایی، آربی آوانسیان و داوود رشیدی همکاری کرد.تجربه‌ی تئاتری او، پایه‌گذار سبک بازیگری او در قاب تلویزیون و سینما شد؛ سبکی مبتنی بر کنترل احساس، وضوح بیان، و تسلط بر زبان بدن.

درخشش در سینما

ورود این هنرمند به سینما با بازی در فیلم نمادین «مرگ یزدگرد» (۱۳۶۰) به کارگردانی بهرام بیضایی رقم خورد؛ اثری فلسفی، تاریخی و سیاسی که بازی تارخ در آن تحسین گسترده‌ای برانگیخت.

از جمله فیلم‌های برجسته‌ی سینمایی او می‌توان به:

• «سارا» (داریوش مهرجویی) – ۱۳۷۱: اقتباسی از خانه عروسک اثر ایبسن؛ بازی درخشان تارخ در نقش همسر محافظه‌کار و در عین حال آسیب‌پذیر «سارا» مورد تحسین منتقدان قرار گرفت.
• «دلشدگان» (علی حاتمی) – ۱۳۷۰: با نقش‌آفرینی درخشان در کنار بازیگرانی چون جمشید مشایخی، تارخ تصویری از هنرمندی سنتی را به‌نمایش گذاشت.
• «مجسمه» (ابراهیم حاتمی‌کیا) – ۱۳۷۱: در این فیلم روانشناسانه و فلسفی، تارخ یکی از نقش‌های متفاوت کارنامه‌اش را ایفا کرد.
• «پرونده هاوانا» (علیرضا رئیسیان) – ۱۳۸۵: بازی در نقش پزشکی مهاجر با درونیات پیچیده، نقطه عطفی در دوران میانسالی حرفه‌ای او بود.

تلویزیون: محبوب دل مردم

امین تارخ با تلویزیون پیوندی عمیق داشت و آثارش در این عرصه، گسترده‌ترین طیف مخاطبان را جذب کرد.

از جمله مهم‌ترین سریال‌های او:

• «سربداران» (۱۳۶۳): در نقش قاضی‌القضات؛ تصویری کاریزماتیک و رعب‌آور از اقتدار سیاسی.
• «بوعلی سینا» (۱۳۶۴): با ایفای نقش پزشک و فیلسوف بزرگ ایرانی، تارخ چهره‌ای علمی و انسانی را به نمایش گذاشت.
• «در چشم باد» (مسعود جعفری‌جوزانی، ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۸): در نقش پدر خانواده‌ای در بستر تحولات تاریخی ایران؛ نقشی احساسی، نوستالژیک و پراحساس که اوج بلوغ بازیگری‌اش را نشان داد.
• «پدر» (۱۳۹۷): در نقش پدری سخت‌گیر و مذهبی، که در تضاد با خواست فرزند خود قرار می‌گیرد؛ از آخرین حضورهای تلویزیونی او که مورد توجه مخاطبان جوان نیز قرار گرفت.

دیدگاه منتقدان

منتقدان، امین تارخ را بازیگری چندلایه، متفکر و بی‌تظاهر توصیف کرده‌اند. او از آن دسته بازیگرانی بود که نقش را «زندگی» می‌کرد، نه «اجرا». به باور بسیاری، قدرت اصلی او در کنترل احساسات و انتقال آن بدون اغراق نهفته بود؛ ویژگی‌ای که باعث شد در نقش‌های متفاوت، از عارف و فیلسوف گرفته تا قاضی و پدر سنتی، باورپذیر باقی بماند.

منتقد سینما، هوشنگ گلمکانی، درباره او نوشته است:
«امین تارخ بازیگری بود که نقش را از درون درک می‌کرد. او در هر نقش، تصویری انسانی و چندبُعدی ارائه می‌داد؛ حتی اگر در ظاهر نقش، شخصیت ساده‌ای دیده می‌شد.»

استاد، معلم، پدر هنری

در سال ۱۳۷۳، تارخ با تأسیس آموزشگاه بازیگری امین تارخ، تأثیر خود را از پرده به پشت‌صحنه نیز گسترش داد. هنرجویان زیادی، از جمله بازیگران مطرح نسل جدید، از کلاس‌های او برخاسته‌اند. او آموزش را نه فقط انتقال تکنیک، بلکه پرورش شخصیت هنری می‌دانست.

بدرود با صحنه

در روزهای پایانی شهریور ۱۴۰۱، پس از مدتی ابتلا به بیماری قلبی، امین تارخ درگذشت. فقدان او نه تنها در عرصه بازیگری، بلکه در حوزه‌ی آموزش و اخلاق هنری نیز احساس شد. پیکرش با احترام فراوان در قطعه هنرمندان بهشت زهرا آرام گرفت.

کاظم نظری مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی امروز دوشنبه ۱۷ اردیبهشت از سمت خود استعفا کرد.

به گزارش نوپیام به نقل از هنرنشان، کاظم نظری که پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم در اسفند ۱۴۰۰ به عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب شد، بیش از دو سال این مسئولیت را بر عهده داشت. در حکم وزیر فرهنگ خطاب به وی بر «توسعه کمی و کیفی» هنرهای نمایشی و «ترویج گفتمان انقلاب اسلامی» تأکید شده بود. بر این اساس، وی سیاست‌های کلانی چون گسترش پرورش استعدادهای نمایشی، تثبیت جایگاه تولیدات انقلابی-دینی و بازسازی ساختار مدیریتی تئاتر کشور را در دستور کار قرار داد. نظری طی دوره مدیریتش از تشکیل «شورای سیاست‌گذاری» برای اصلاح شیوه‌نامه‌ اجرا در تالارهای دولتی و پیشنهاد تاسیس «سازمان تئاتر کشور» و «بنیاد تئاتر ملی» خبر داد تا به گفته خود، موانع پیش‌روی توسعه هنر تئاتر برطرف شود.

حمایت‌ها و چالش‌های هنرمندان

نظری در طول دوره مدیریت خود به مسائلی چون بهبود وضعیت سالن‌ها و تأمین بودجه‌ تولید تئاتر توجه داشت، اما کمبود اعتبارات را بارها مطرح کرد. او از «بودجه ناچیز» حوزه تئاتر و «عدم همراهی» دستگاه‌های دیگر با هنر نمایش ابراز گله‌مندی کرد و خواستار ترغیب سایر نهادها به حمایت از تئاتر شد. در مقابل، با اجرایی شدن مصوبات جدید، از جمله تصویب «بودجه ویژه بنیاد تئاتر ملی»، وی اعلام کرد که توانست تامین مالی ده اثر فاخر ملی و ایرانی را پس از راه‌اندازی این بنیاد جلب کند؛ بودجه‌ای مستقل که جدا از اعتبارات عادی تئاتر در نظر گرفته شده است. در این دوره، با هماهنگی وزارت ارشاد و نهادهای مربوط، سایت‌های «گیشه تئاتر» (فروش آنلاین بلیت) و «سامانه اطلاعات تئاتر کشور» راه‌اندازی شدند تا شرایط نقدسازی و دسترسی شفاف به اطلاعات جشنواره‌ها و اجراها تسهیل شود از سویی دیگر، برخی گروه‌های تئاتری و هنرمندان هم با مشکلاتی مواجه بودند؛ برای مثال پرسش‌هایی درباره نحوه کار شورای نظارت و ارزشیابی آثار مطرح شد. نظری اما با اشاره به دستورالعمل شورای عالی انقلاب فرهنگی، ضمن دفاع از حضور «دوستان حوزه علمیه» در این شورا، توضیح داد که آنان هم تحصیلات تئاتری دارند و در مواردی از جمله نمایش «مخاطب»، حامی استمرار اجرا بودند او همچنین خاطرنشان کرد که پیگیری مستقیم گروه‌ها از طریق وی ممکن است و مسئولیت نهاد نظارت را خود برعهده گرفت تا از ابهام در فرایندها بکاهد.

عملکرد جشنواره‌های تئاتر

در دوره مدیریتی کاظم نظری، برگزاری جشنواره‌های مهم تئاتر کشور همچون جشنواره ملی تئاتر فجر و جشنواره‌های منطقه‌ای پیگیری شد. وی در آستانه چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر (دی‌ ۱۴۰۲) با صدور پیامی بر نقش جشنواره‌ها در بازنمایی ارزش‌های انقلاب اسلامی و ایجاد همدلی اجتماعی تأکید کرد. همچنین بیست و هفتمین جشنواره سراسری تئاتر مناطق کشور پس از چند سال وقفه، به همت ادارات کل استان‌ها و با همراهی فعالان تئاتری دوباره برگزار گردید و نظری آن را «مطالبه فعالان و هنرمندان» توصیف کرد مدیرکل تئاتر در گزارش‌ها عنوان کرد که با وجود مشکلات بودجه‌ای، برگزاری جشنواره‌های منطقه‌ای را لغو نکرد و فعالیت آنان را در چهار منطقه کشوری «با شکوه» ادامه داد. به گفته وزیر ارشاد در این دوره، اعتبار جشنواره تئاتر فجر به‌طور محسوسی افزایش یافت و از حدود ۶–۷ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۳۵ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ رسید. این رشد بودجه موجب شد تا برنامه‌های فجر و دیگر جشنواره‌های ملی و بین‌المللی با گستره مخاطب بالاتری برگزار شود.

تولیدات مهم تئاتری

از تولیدات شاخص دوره نظری می‌توان به پشتیبانی از ده اثر فاخر ملی اشاره کرد که با تصویب «بنیاد تئاتر ملی» تأمین بودجه شدند. علاوه بر این، او از همکاری با گروه‌های مشهور شهرهای مختلف خبر داد که آثار بومی‌سازی شده در زمینه تئاتر خیابانی و عروسکی را تقویت می‌کردند. تأکید بر حمایت از «تربیت استعدادهای کودک و نوجوان» نیز در برنامه‌های سال جدید هنری مطرح شد. به گفته خود نظری، چنین برنامه‌هایی تلاشی برای تضمین آینده تئاتر کشور است.نظری نیز در دوره مدیریت خود برنامه‌های مختلفی را از جمله شکل‌گیری سازمان تئاتر، حمایت از تئاتر استان‌ها، افزایش ظرفیت‌های سخت‌افزاری و همچنین افزایش بودجه تئاتر پیگیری کرد.

بودجه و منابع مالی

در دوره کاظم نظری تحولات چشمگیری در تخصیص بودجه به تئاتر رخ داد. مطابق آمار رسمی، بودجه جشنواره تئاتر فجر از حدود ۶–۷ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به بیش از ۳۵ میلیارد تومان در ۱۴۰۲ افزایش یافت وزیر فرهنگ نیز از سه برابر شدن اعتبارات معاونت امور هنری خبر داد و اشاره کرد که قانون بودجه (تبصره ۹ بند ه) سهم ویژه‌ای برای تئاتر تعریف کرده است. علاوه بر این، سرانه حمایتی از انجمن‌های تئاتر استانی از ۱۰ میلیون تومان (سال‌های گذشته) به یک میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ افزایش یافت که خود اقدامی عملی در جهت حمایت از نمایش مناطق به شمار می‌رود با این حال، نقدهایی نیز درباره شفافیت هزینه‌کرد وجود داشت؛ برخی هنرمندان معتقد بودند بخشی از فرایندها هنوز مبهم است. اما مسئولان اعلام کردند هیچ برنامه‌ای به دلیل کمبود بودجه لغو نشده و منابع لازم برای اجرای طرح‌ها مهیا شده استو

بازخورد هنری و رسانه‌ای

واکنش‌ها به مدیریت کاظم نظری عمدتاً متنوع بود. در گزارش‌های رسمی، وی به عنوان مدیری جهادگر معرفی شد که پایان هر دوره عروجی برای تجدید قوا می‌داند. رسانه‌ها به نقل از او نوشتند که ضمن سپاسگزاری از هنرمندان و انجمن‌های تئاتر، امید دارد «خانواده تئاتر ایران همیشه همدل باشد» و «چراغ صحنه‌ها روشن بماند». از سوی دیگر، برخی فعالان و منتقدان تئاتر نگرانی‌هایی درباره سازوکارهای جدید نشان دادند؛ برای مثال درباره صدور مجوزها و دخالت احتمالی نظارت‌های صنفی هشدار دادند. نظری در چند گفت‌وگو در مقابل از عدم دخالت مستقیم نهادهای بیرونی در اداره تئاتر صحبت کرد و گفت هر هنرمندی که علیه نظام اسلامی حرکت نکند «مشکلی برای فعالیتش وجود نخواهد داشت». او همچنین اهمیت نقد سازنده را پذیرفت اما با کسانی که بدون ارائه راهکار صرفاً اعتراض می‌کنند، برخورد کرد؛ این رویکرد برخی را به یاد مسائل «سانسور» انداخت که خود نظری می‌گوید با آن مخالف است. به طور کلی بازتاب‌ها در رسانه‌ها بیش‌تر تحلیلی بود و کمتر به فراز و نشیب‌های شخصی پرداخت؛ حتی پس از استعفا، طی یادداشتی وزیر فرهنگ و اسماعیلی (مدیرکل سابق تئاتر) از هنرمندان تشکر کرد و خواستار همدلی بیشتر شد.

استعفا و دلایل آن

در ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳، خبر استعفای کاظم نظری از سمت مدیرکلی هنرهای نمایشی منتشر شد؛ هرچند دلایل رسمی اعلام نشد. خود نظری در گفت‌وگویی ضمن اشاره به پایان «ماموریت دو ساله‌»اش، از بازگشت به دانشگاه سخن گفت و گفت که «بالاخره هر آمدنی رفتنی دارد». او تأکید کرد استعفا را به معنای قطع همکاری نمی‌داند و از همه مجموعه فرهنگ و هنر قدردانی کرد. رسانه‌ها در این باره نوشتند که استعفای او بدون اعلام علت مشخصی رخ داده و کناره‌گیریش در حالی بود که دبیران جشنواره‌های پیش‌رو هنوز انتخاب نشده بودند.

در مجموع، دوره مدیریت کاظم نظری با اهداف فرهنگی ویژه و تلاش برای تقویت زیرساخت‌های تئاتر همراه بود؛ هرچند برخی پرسش‌ها و انتقادها درباره نحوه اجرا و اولویت‌گذاری‌ها همچنان مطرح است. تجربه او همچنین نشان داد که رفع موانع سازمانی و تأمین بودجه می‌تواند رونق نسبی در این حوزه پدید آورد. خروج نظری و ورود مدیران بعدی فرصتی است تا کارنامه مدیریتی او توسط جامعه هنری مورد ارزیابی قرار گیرد و درس‌های آن برای تدوین سیاست‌های آینده هنرهای نمایشی مورد استفاده قرار گیرد.

پس از نظری، حمید نیلی با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هدایت این مرکز را به عهده گرفته است.

از آبان ۱۴۰۰ تا اردیبهشت ۱۴۰۲ جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی ایران همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برد و خبری از برگزاری آن نیست، تاکنون وعده‌های مکرری برای برگزاری مجدد آن منتشر شده است اما تاکنون به نتیجه نرسیده‌اند. این وضعیت، نگرانی‌های جدی در میان دانشجویان و فعالان تئاتر دانشگاهی ایجاد کرده است.

به گزارش نوپیام به نقل از رسانه هنرنشان این جشنواره یکی بیست و سه دوره از مهمترین رویدادهای تئاتری ایران کشور قلمداد شده است، چرا که برگزاری یا لغو شدن این نقش مهمی درشکل فضای تئاتر دانشگاهی کشور داشته است. برگزاری این رویداد در سالیان گذشته موجب شناسایی و پرورش استعدادهای نوظهور شده است چرا که این جشنواره تئاتر دانشگاهی بستری برای معرفی استعدادهای جوان و خلاق در عرصه هنرهای نمایشی شده است و همچنین باعث تقویت آموزش و پژوهش در تئاتر با ایجاد فضای رقابتی و تبادل تجربیات و شکل‌گیری پژوهش محور شده است. افزایش مخاطب و اجرا تئاتر نیز می توان دستاورد این جشنواره دانست.

این رویداده باعث افزایش انگیزه و نشاط در میان دانشجویان شده است و به عنوان محرکی برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری در دانشگاه‌ها عمل کرده است واما نبود آن باعث شده است ما دراین حوزه کاهش انگیزه و فعالیت‌های هنری دانشگاهی، تضعیف جایگاه تئاتر دانشگاهی و از دست رفتن فرصت‌های شغلی و حرفه‌ای را شاهد باشیم.

با توجه به اهمیت جشنواره تئاتر دانشگاهی در پرورش استعدادها، ارتقای آموزش و افزایش نشاط در میان دانشجویان، ضروری است که مسئولان فرهنگی و آموزشی کشور هرچه سریع‌تر برای برگزاری این رویداد برنامه‌ریزی کنند. تداوم این بلاتکلیفی می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بدنه تئاتر دانشگاهی وارد کند و نسل آینده هنرمندان را از فرصت‌های رشد و شکوفایی محروم سازد. برگزاری این جشنواره نه تنها کافی نیست بلکه باید از این دست رویداد در دانشگاه های مختلفی در کوشه کوشه این طراحی گردد تا تنها از مرکز گرایی فاصله بگیرم بلکه دانشگاه بیش از بیش فرصت بروز خود را در جامعه پیدا نماید.