چالش مدرک‌گرایی و تغییر مدیریتی در دانشگاه عدالت؛ شهرام یزدانی به سرپرستی منصوب شد
خبرنگار: تحریریه سیاست و آموزش عالی | تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۴۰۴
به گزارش پول نیوز ، روزی نیست که آگهی جذب دانشجو به تلفن های همراه پیامک نشود. از کاردانی تا کارشناسی و کارشناسی ارشد و حتی دکتر با مناسب ترین قیمت و سریعترین زمان ممکن امکان پذیر است. این تبلیغات نشان می دهد که آموزش عالی تا چه اندازه در کشورمان زیر سوال رفته است.
اگرچه این آگهی ها می تواند بیانگر توسعه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی باشد، اما هر توسعه‌ای مفید نیست و می تواند نشانگر کاهش کیفیت یا حتی مدرک فروشی باشد. اگرچه آموزش عالی باید با هدف افزایش دانش باشد، اما گسترش بی رویه مراکز آموزش عالی نه تنها کمکی به رشد علمی و حل معضلات اشتغال نکرده بلکه معضلاتی همچون صندلی خالی، افت کیفیت آموزش، افزایش تعداد فارغ التحصیلان بیکار، بالا رفتن سطح توقعات فارغ التحصیلان، اتلاف مبلغ هنگفتی از بودجه کشور را رقم زده است.
آمار اعلامی از سوی وزارت علوم حکایت از آن دارد که ۲۵۶۹ دانشگاه در کشور وجود دارد که ۵۳۰ واحد سهم دانشگاه آزاد، ۳۰۹ موسسه غیرانتفاعی، ۱۷۰ مرکز فنی حرفه ای، ۴۶۶ مرکز پیام نور، ۹۵۳ واحد علمی کاربردی و ۱۴۱ دانشگاه دولتی( وزارت علوم) در سراسر کشور است. رشد سوال برانگیز دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در حالی صورت گرفته که تعداد متقاضیان دانشگاهها در مسیر کاهش قرار دارد.
نکته سوال برانگیز این است که تعداد دانشگاهها در اغلب کشورهای پیشرفته جهان زیر ٥٠٠ دانشگاه است که آلمان با ٤١٢، انگلیس ٢٩١، کانادا ٣٢٩، ایتالیا ٢٣٦ و هلند ٤٢٣ دانشگاه دارند و برخی کشورهای اروپایی نظیر نروژ، سوئد، دانمارک، فنلاند و … زیر ١٠٠ دانشگاه تأسیس کرده‌اند. این آمار درباره کشورهای پیشرفته آسیایی مانند سنگاپور و کره‌جنوبی نیز تکرار می‌شود و تنها ژاپن ٩٨٧ دانشگاه دارد. شمار دانشگاهها در استرالیا و نیوزیلند نیز مانند سایر کشورهای توسعه یافته جهان رقمی زیر ٥٠٠ است و چین تنها ٢ هزار و ۳۱۰ و هند ۴ هزار و ۴ دانشگاه دایر کرده اند.
آمریکا با حدود ٣۲۳ میلیون جمعیت ٣ هزار و ٢٨٠ دانشگاه دارد که ٥٩ دانشگاه ایالات متحده جزو ١٠٠ دانشگاه برتر جهان هستند و در واقع حدود ٦٠ درصد برترین دانشگاههای جهان آمریکایی هستند. چین با یک میلیارد و ٣٩٧ میلیون جمعیت تنها ٢ هزار و ۳۱۰ دانشگاه و هند با جمعیت یک میلیارد و ٢٧٤ میلیون نفری ۴ هزار و ۴ دانشگاه دایر کرده است.
البته در شرایط تحریم که تحریم دانش را نیز شامل می شود، احداث دانشگاه می تواند به تولید دانش و تامین خواسته های کشور منجر شود، اما در عمل دانشجویانی که در دانشگاهها تربیت می شوند، نه تنها تحول جدی در پیشرفت علمی رقم نمی زنند، بلکه معضل بزرگی به نام فارغ التحصیلان بیکار دانشگاهی را رقم زده است.
وضعیت مراکز علمی و تحصیلات عالیه به اندازه ای مشکل آفرین بوده که مسعود پزشکیان رییس دولت چهاردهم نسبت به آنها انتقاد و بر ساماندهی آنها تاکید کرده است. همچنین محسنی اژه‌ای رییس قوه قضاییه با اشاره به اینکه “رییس‌جمهور می‌گوید این تعداد دانشگاه که ایجاد شده، بیخود است و بنا دارم آنها را کم کنم. اگر رییس محترم جمهور رسمی و علنی نمی‌گفتند، شاید لزومی نداشت من بگویم.
آنچه از اظهارات رییس جمهور بر می آید، حکایت از آن دارد که باید دانشگاهها ارزیابی و کیفیت سنجی شود و با نگاهی به دانشجویان خروجی دانشگاهها، بخوبی می توان کیفیت آموزش را در هر دانشگاه محک زد.
اما در بین دانشگاههای کشور، دانشگاه عدالت از جایگاه متفاوتی برخوردار است. دروسی که تدریس می شود و دانشجویانی که فارغ التحصیل می شوند، نشانگر تعهد به آموزش و تربیت فارغ التحصیلانی با کیفیت است.
بتازگی شاهد تصمیم متفاوتی از سوی هیات امنای دانشگاه عدالت بودیم به نوعی که شهرام یزدانی را به سرپرستی این دانشگاه منصوب کرد. این انتصاب قابلیت بررسی دارد که مهمترین دلیل، این است که دانشگاه عدالت نیازمند پوست اندازی و تحول بود. اگرچه هرگز نمی توان عملکرد محمدحسین بیاتی در دوران مدیریت بر دانشگاه عدالت را انکار کرد و فارغ التحصیلان برجسته و توانمند این دانشگاه، نشانگر توجه ویژه و تعهد بیاتی به آموزش عالی بوده است.
اما حکم سرپرستی شهرام یزدانی از چند زاویه قابل بررسی است. مهمترین نکته ای که در این انتصاب وجود دارد، سابقه درخشان دانشگاهی و جایگاه علمی شهرام یزدانی است. شهرام یزدانی استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است که از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۳ دانش آموز سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان بوده و از شانزده سالگی به عضویت افتخاری انجمن ریاضی دانان ایران درآمده است. وی در سال ۱۳۶۳ با رتبه ۴ کنکور، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران شد و از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۷ دوره رزیدنتی جراحی ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی تهران را گذرانده است.
عضویت کارگروه سلامت مرکز هم اندیشی استادان و نخبگان دانشگاهی دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها از ۱۳۸۱، دریافت مدال شایستگی علمی ۱۳۸۴، کسب عنوان استاد نمونه ۱۳۸۵، کسب نشان برتر جشنواره کشوری آموزش پزشکی (۱۳۸۷)، انتخاب به عنوان برنامه نویس برتر کشور توسط انجمن مطالعات برنامه درسی ایران (ICSA) (وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری)، عضویت در شورای هدایت استعدادهای درخشان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی از ۱۳۸۱، عضو ستاد تدوین سند راهبردی کشور در امور نخبگان ۱۳۹۰، تاسیس اولین دانشکده آموزش علوم پزشکی در کشور ۱۳۹۱و عضویت کمیسیون توانمندسازی ستاد اجرایی سازی سند راهبردی نخبگان از ۱۳۹۳ تنها بخشی از دستاورد‌های زندگی آکادمیک یزدانی محسوب می‌شود.
تالیف بیش از ۴۰ جلد کتاب، بیش از ۲۰۰ مقاله علمی در نشریات بین المللی و بیش از 100 مقاله علمی در نشریات داخلی، ارایه بیش از ۱۰۰۰ عنوان سخنرانی در زمینه‌های مختلف آموزش پزشکی و نظام سلامت نیز بصورت مولتی مدیای آموزشی منتشر شده است.
نقطه اوج زندگی شهرام یزدانی، جذابیت ویژه برا دو طیف فکری متفاوت است به نوعی که در جریان انتخابات ریاست جمهوری به عنوان سخنگوی ستاد سعید جلیلی منصوب شد و سعید جلیلی در مناظره با مسعود پزشکیان گفت: آقای پزشکیان شما دکتر شهرام یزدانی را می شناسید؟ ایشان مسوول کارگروه نظام سلامت ماست و پزشکیان نیز پاسخ داد: می شناسم. ایشان در حوزه آموزش می تواند حرف بزند، اما در حوزه اقتصاد بهداشت و برنامه ریزی تجربه ای ندارد. اما پزشکیان که تعهد کرده فرا جناحی و بنابر توانمندی افراد، با هر فردی همکاری کند، پس از پیروزی در انتخابات، نتوانست یزدانی را نادیده بگیرد و شهرام یزدانی را به سمت مشاور آموزشی خود منصوب کرد. به عبارت بهتر شهرام یزدانی فردی است که جلیلی او را به سمت سخنگوی ستاد خود برمی گزیند و در مناظره با پزشکیان به عنوان برگ برنده از او یاد می کند و پزشکیان پس از انکه بر کرسی ریاست جمهوری تکیه می زند، او را به سمت مشاور رییس جمهور بر می گزیند.
اکنون که شهرام یزدانی با این همه پیشینه به سرپرستی دانشگاه عدالت برگزیده شده، انتظار می رود این دانشگاه پله های ترقی را با سرعت بیشتری طی کند، زیرا فردی سکان مدیریت آن را بدست گرفته که با الفبای آموزش عالی نه فقط آگاهی بلکه تسلط دارد و حکم را نه بر اساس رابطه بلکه بر اساس توانمندی و پیشینه علمی به او داده اند.
پایان خبر
