زمان طلایی برای معاینه چشم کودکان چه زمانی است؟

استاد چشم پزشکی گفت: در سنین 2 تا 6 سالگی باید حتما یکبار چشم کودکان معاینه شده و در صورت وجود مشکلی، درمان آغاز شود.

به نقل از نوپیام – محمود جباروند، استاد چشم پزشکی در پاسخ به این پرسش که «از چه سنی چشم کودکان باید معاینه و تحت کنترل پزشکی قرار گیرد؟»، گفت: اصولا  کودکانی که والدین آنها سابقه عیوب انکساری دارند، حتما باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنند.

وی ادامه داد: همچنین کودکانی که والدین متوجه انحراف در چشم آنها می‌شوند نیز باید به پزشک مراجعه کنند.

جباروند با بیان اینکه برخی زمانها تنبلی در اثر کدورت قرنیه صورت می‌گیرد و پزشک آن را تشخیص می‌دهد، افزود: در سنین 2 تا 6 سالگی حتما یکبار باید چشم کودکان معاینه شود و در صورت وجود مشکلی، درمان آغاز شود.

این استاد چشم پزشکی درباره «نشانه‌های تنبلی چشم در کودکان»، بیان داشت: از طریق معاینه چشم و حتی انحرافی که در چشم ایجاد می‌شود مشخص خواهد شد که چشم کودک دچار تنبلی شده و نیازمند درمان است.

10 روش برای کنترل کودکان در اپلیکیشن ها و فضای مجازی

این روزها به خاطر کرونا و آموزش های آنلاین دسترسی کودکان به فضاهای اینترنتی بیشتر شده است و افراد سودجو نیز برای تجاوز به حریم و زندگی و ذهن آنها آماده اند. حال والدین چگونه می توانند این فضا را کنترل کنند؟ در این مطلب به آن پرداخته شده است.

فضای مجازی / این روزها به خاطر کرونا و آموزش های آنلاین دسترسی کودکان به فضاهای اینترنتی بیشتر شده است و افراد سودجو نیز برای تجاوز به حریم و زندگی و ذهن آنها آماده اند. حال  والدین چگونه می توانند این فضا را کنترل کنند؟ در این مطلب به آن پرداخته شده است.

در عصری هستیم که دست هر کودک، دانش‌آموز و دانشجویی یک گوشی یا  تبلت است.

به گزارش رکنا ؛کودکان از سنین پایین با این دستگاه‌ها آشنا می‌شوند و شاید در شروع فقط جنبه‌های بازی و سرگرمی برایشان داشته باشند ولی در ادامه باید تکالیف مدرسه را انجام دهند، پروژه‌های کلاسی را پیاده‌سازی و با ده‌ها اپلیکیشن یادگیری و مفید کار کنند.

این دستگاه‌ها به اینترنت متصل می‌شوند و در کنار مزایا و کاربردهای مفید خود، می‌توانند خطرساز و تهدیدکننده ظاهر شوند. آسیب و دغدغه‌ای که برای والدین و پدر و مادر بسیار مهم است و استرس‌زا می‌شود.

خوش‌بختانه، این روزها تعداد زیادی اپ اندروید و آی‌او‌اس در فروشگاه‌های اپلیکیشن‌ها وجود دارد که می‌تواند مدت زمان استفاده از صفحه‌نمایش‌ها را محدود و برخی سایت‌ها یا نرم‌افزارها را فیلتر و بلوکه کند.

پدر و مادرها می‌توانند با نرم‌افزارهای کنترل والدین روی وب‌گردی فرزندشان نظارت داشته باشند و مجموعه قوانین برای استفاده از اینترنت و سرویس‌های مختلف وضع کنند.

در اینجا می‌خواهیم ۱۰ نرم‌افزار برتر سال ۲۰۱۹ در حوزه کنترل والدین با رویکرد مناسب برای کاربردهای مختلف را معرفی کنیم:

بهترین اپلیکیشن رایگان کنترل والدین: Google Family Link

یک برنامه کامل و رایگان کنترل والدین برای پلتفرم‌های اندروید و iOS است. ضمن اینکه می‌تواند موقعیت فرزندان شما را در هر لحظه تعیین کند (البته برای دستگاه‌های اندرویدی)؛ می‌تواند اپ‌های استفاده شده را نیز ردیابی و گزارش دهد.

می‌توانید تعیین کنید فرزندتان در طول روز چه مدت زمانی از صفحه‌نمایش استفاده یا چه محتواهایی را مشاهده کند. راه‌اندازی و تنظیمات اولیه آن مقداری طول می‌کشد ولی پس از آن یک ابزار خارق‌العاده برای مدیریت فعالیت‌های کودکان و فرزندان در فضای مجازی است (دانلود نسخه اندروید و iOS).

بهترین اپلیکیشن رایگان ردگیری کودک: KidLogger

KidLogger یک ردیاب کودک فوق‌العاده و ابزار کنترل والدین کامل برای افرادی است که نمی‌خواهند در ماه هزینه‌ای برای چنین اموری بپردازند.

این سرویس می‌تواند دستگاه اندرویدی، آی‌او‌اس، مک و ویندوزی فرزند شما را ردگیری و موقعیت آن را به گزارش کند یا مصرف اینترنت، وب‌گردی، مدت زمان استفاده از صفحه‌نمایش، تماس‌های تلفنی و غیره را مانیتور و به شما نشان دهد.

شما می‌توانید در این نرم‌افزار به طور خاص و موردی، مثلا، مدت زمان استفاده از بازی‌های ویدیویی را محدود کنید. همین‌طور، امکان بلوکه کردن برخی از اپ‌ها یا رکورد چت‌های اسکایپ وجود دارد.

نسخه iOS در ردگیری موقعیت فرزند با محدودیت‌هایی روبرو است ولی پس از اینکه قابلیت اتصال به GPS را فعال کردید؛ می‌توانید روی گوگل مپس موقعیت کودکتان را ببینید و به طور آنلاین دنبال کنید (برای دانلود نسخه‌های مختلف این اپلیکیشن روی پلتفرم‌های مختلف به بخش دانلود سایت KidLogger مراجعه کنید).

بهترین اپلیکیشن نظارت والدین: Qustodio

 

یکی از محبوب‌ترین اپ‌های نظارت والدین است. این اپ در پلتفرم‌های مختلفی مانند آی‌او‌اس، اندروید، ویندوز، مک و حتی کیندل در دسترس است. والدین می‌توانند گزارش‌های روزانه‌ای درباره استفاده کودک از برنامه‌ها و مدت زمان آن‌ها بگیرند.

می‌توانند انواع فیلترهای پیشرفته محدودکننده و کنترل‌کننده محتوا را تعریف کنند یا اینکه تایم اسکرین‌های انعطاف‌پذیری به برنامه بدهند. امکان انتخاب مرورگر های وب برای نظارت بر وبگردی وجود دارد (دانلود نسخه‌های مختلف از روی سایت Qustodio).

بهترین اپلیکیشن رایگان ردیاب گوشی تلفن همراه: PhoneTracker

 

برنامه PhoneTracker با استفاده از سرویس جی‌پی‌اس اسمارت‌فون‌های اندرویدی و iOS را ردگیری می‌کند. یک برنامه کامل و رایگان ردیاب گوشی است و نصب آن بیشتر از چند ثانیه طول نمی‌کشد.

با دو کلیک می‌توان شماره تلفن اعضای خانواده یا دوستان را به نرم‌افزار اضافه و اطلاعات مربوط به آن‌ها را در داشبورد مشاهده کرد. وضعیت هر فرد اضافه شده در یک نقشه کوچک نشان داده می‌شود ولی با ضربه زدن روی نقشه، باز شده و به طور کامل موقعیت آن نمایش داده خواهد شد. امکان بزرگنمایی یا کسب اطلاعات بیشتر درباره موقعیت افراد وجود دارد. (دانلود نسخه اندروید و iOS).

بهترین اپلیکیشن کنترل والدین اندروید: ESET

بسیاری از نرم‌افزارهای کنترل والدین روی اندروید اجازه استفاده از تمام ویژگی‌ها را به طور رایگان نمی‌دهند و شما باید مشترک شوید و هزینه بپردازید. ولی اپ ESET یک غافل‌گیری بزرگ در این زمینه است.

به راحتی این نرم‌افزار را دانلود و روی گوشی یا تبلت اندرویدی خود نصب کنید تا با مجموعه‌ای وسیع از ابزارها، امکانات و قابلیت‌ها برای مانیتور کودک، ایجاد محدودیت در استفاده از اپ‌ها یا نصب اپ جدید از روی گوگل‌پلی روبرو شوید.

اپلیکیشن ESET تمام ویژگی‌های یک برنامه کنترل والدین را دارد به اضافه اینکه می‌توانید روی چند دستگاه نصب و همگام‌سازی کنید. همین‌طور، می‌توانید گزارش‌های فعالیت کودک را روی وب‌سایت ESET نیز مشاهده کنید (دانلود نسخه اندروید).

بهترین اپلیکیشن تایم اسکرین: RealizD

یکی از بهترین اپلیکیشن‌ها در اندروید و iOS برای فهمیدن مدت زمان استفاده از اسمارت‌فون و اپلیکیشن‌ها!

نه تنها این اپ به طور دقیق و تحلیلی به شما می‌گوید در طول روز، هفته و ماه چقدر از دستگاه خود استفاده کردید؛ بلکه مشخص می‌کند چند بار سراغ اسمارت‌فون یا تبلت خود رفتید و چه مدت زمانی میان هر بار مراجعه به دستگاه صرف شده است.

دانلود، نصب و استفاده از اپلیکیشن RealizD برای یک دستگاه رایگان است ولی اگر والدین می‌خواهند روی همه دستگاه‌های آن‌ها نصب شود؛ باید عضو این سرویس شوند (دانلود نسخه اندروید و iOS).

بهترین مسدودکننده محتوا: OpenDNS FamilyShield

 

یک سرویس رایگان است که مانع از دسترسی همه افراد به اینترنت شما می‌شود. اما استفاده ویژه آن‌ها برای کنترل دسترسی کودکان، فرزندان بزرگ‌تر و دیگران به برخی محتواهای نامناسب روی اینترنت است.

هنگامی که برای اولین بار این سرویس را راه‌اندازی و تنظیم می‌کنید؛ به طور خودکار تنظیمات امنیتی آن روی هر دستگاه اعضای خانواده اعمال شده و تفاوتی نمی‌کند با اسمارت‌فون، تبلت یا کامپیوتر شخصی به اینترنت وصل شوند.

نکته مهم دیگر این است که OpenDNS FamilyShield یک اپلیکیشن قابل نصب روی دستگاه‌های اندرویدی یا iOS نیست؛ بلکه یک سرویس تحت وب رایگان است که می‌تواند دسترسی به محتواهای آنلاین را کنترل و محدود کند.

بهترین اپلیکیشن برای گیمرهای نینتندو سوئیچ: Nintendo Switch Parental Controls

اپ رایگان و اختصاصی شرکت نینتندو برای نصب روی دستگاه‌های اندرویدی و iOS است که به نینتندو سوئیچ متصل می‌شوند. این برنامه مشخص می‌کند چه افرادی اجازه بازی دارند؛ چه بازی‌هایی را می‌توانند اجرا کنند و چقدر بازی کنند.

تمام اطلاعات به شکلی ساده و قابل فهم در این برنامه نمایش داده می‌شوند. مانیتور بازی‌های ویدیویی اجرا شده در آن بسیار راحت است و نظارت بر مدت زمان بازی کودکان فوق‌العاده ساده می‌شود.

قدرت واقعی این اپلیکیشن در محدودسازی مدت زمان استفاده از نینتندو سوئیچ طی روز است. با صرف چند ثانیه می‌توانید کنسول سوئیچ نینتندو را در زمان‌های خاصی مانند آخر شب قفل کنید (دانلود نسخه اندروید و iOS).

بهترین اپلیکیشن برای گیمرهای ایکس‌باکس: Microsoft Family Features

مایکروسافت مجموعه‌ای از ابزارهای رایگان کنترل والدین طراحی کرده است تا پدر و مادرها بتوانند نظارت کاملی روی فعالیت فرزندشان در ویندوز ۱۰ و کنسول ایکس‌باکس داشته باشند.

این اپلیکیشن به طور دقیق مشخص می‌کند هریک از اعضای خانواده چقدر می‌توانند آنلاین بازی کنند و به چه بازی‌هایی دسترسی داشته باشند. همین‌طور، فیلترهایی دارد تا کودکان در مرورگر وب مایکروسافت اچ یا اینترنت اکسپلورر وارد وب‌سایت‌های غیرمجاز نشوند.

البته، این ابزار مسدودکننده شاید در ویندوز ۱۰ زیاد کاربردی نباشد چون می‌توان از مرورگرهای وب دیگر استفاده کرد ولی در کنسول ایکس‌باکس مفیدتر است. پروفایل هریک از اعضای خانواده را می‌توان از روی وب‌سایت مایکروسافت یا اپلیکیشن‌ها تنظیم کرد (دانلود نسخه اندروید و iOS).

بهترین گزینه برای گیمرهای پلی‌استیشن: Family on PSN

پلی‌استیشن ۴ یک اپلیکیشن مستقل برای کنترل فرزندان و مواردی مانند تعریف تایم اسکرین ندارد اما ویژگی‌ها و تنظیماتی در این کنسول بازی هست که اجازه می‌دهند والدین کنترل و نظارت بیشتری بر فعالیت فرزندان داشته باشند.

این تنظیمات در مسیر Settings > Parental Controls/Family Management > Family Management قرار دارند. پس از فعال کردن این تنظیم، می‌توان تعریف کرد در طول روز چقدر از این کنسول استفاده شده و در بازه‌های چه ساعت‌هایی باشد.

افزون بر این، می‌توان رتبه‌بندی سنی برای بازی‌های ویدیویی، رسانه‌های دیجیتالی، دیسک‌های DVD و Blu-ray تنظیم کرد تا هر زمان بچه‌ها در خانه تنها بودند؛ شما آرامش داشته باشید.

آپشن لاکچری خودرو که می‌تواند قاتل کودکان شود

کودکان تمایل دارند هنگام حرکت خودرو از سان‌روف بیرون بیایند، اما ممکن است این عمل جان آنان را به خطر بیندازد.

به نقل از نوپیام-  «وقتی سوار ماشین شدیم، مثل همیشه از سقف بیرون رفت. تو اتوبان بودیم که یهو ترافیک شد و شوهرم پاشو گذاشت رو ترمز. پسرم با قفسه سینه خورد به لبه سان‌روف. دکترا گفتن استخوان جناق سینه‌ش شکسته و ریه شو پاره کرده و نتونستن براش کاری کنن. پسر نازنینم از دست رفت.»

سه سال از آن روزِ تلخ گذشته است. با این حال هنوز هم وقتی به یاد می‌آورد، گریه امانش نمی‌دهد: «همیشه دوست داشت از سان‌روف بیرون بره و هر وقت یه ماشین می‌دید که بچه‌ای از سقفش بیرونه، گریه می‌کرد و می‌گفت چرا ما یه ماشین اینجوری نداریم؟ اصلا به خاطر همین ماشینمونو عوض کردیم و یه سان‌روف دار خریدیم، اما کاش این کارو نمی‌کردیم.‌ای کاش ما پدر و مادرا تن به همه خواسته‌های بچه‌هامون ندیم.»

تمایل کودکان به بیرون‌رفتن از پنجره یا سقف خودروی در حال حرکت موضوع تازه‌ای نیست و در فصل گرما بیشتر هم می‌شود؛ رفتار‌هایی که کودکان با دیدن آن تمایل به انجام دارند. به گفته سرهنگ، ولی خسروی – کارشناس ترافیک – طبق مطالعاتی که به صورت اختصاصی روی رفتار ترافیکی کودکان در محیط‌های ترافیکی انجام شده است، پاسخ به فشار همسالان و دوستان تاثیر مهمی در گرایش کودکان به رفتار‌های ترافیکی خوب یا بد دارد. رفتار کودکان در محیط‌های ترافیکی، تحت تاثیر دوستان و اطرافیان است. این مسئله برای کودکان بسیار مهم است و هنگامی که کودک می‌بیند همسالان خود از سان‌روف خودرو بیرون آمده‌اند همان رفتار را انجام می‌دهد.

گرچه میل انسان به داشتن بهترین وسایل زندگی و ابزار کار، بدیهی است و بالطبع ایرانیان هم به دنبال بهترین وسایل برای زندگی هستند. اما سان‌روف‌ها چه کاربردی دارند و چرا افراد تمایل به داشتن ماشین شاسی‌بلند یا دارای سان‌روف هستند؟

بنا بر ادعای برخی نمایشگاه‌داران ماشین، مشتریان و متقاضیان خرید خودرو توجه ویژه‌ای به آپشن سان‌روف دارند که یکی از مهم‌ترین دلایل آن زیبایی خودرو، استفاده از هوای تازه در ماشین و تمایل کودکان خانواده برای بالا رفتن از آن است.

در واقع سان‌روف، پنلی شیشه‌ای، فلزی یا پارچه‌ای است که در سقف خودرو قرار می‌گیرد و ورود نور و جریان هوا به داخل کابین را آسان می‌کند. به وسیله سان‌روف می‌توان میزان نور و هوای ورودی به کابین را تغییر داد. سانروف‌ها به صورت دستی، خودکار یا الکترونیکی قابل تنظیم و باز و بسته شدن هستند.

سرهنگ‌دوم، ولی خسروی – مدرس دانشگاه – معتقد است: «سان‌روف یکی از گزینه‌های جذاب و جزء امکانات استاندارد خودرو‌های وارداتی محسوب می‌شود و چندین سال است که روی خودرو‌های تولید داخل کشورمان هم نصب می‌شود. در واقع سان‌روف یک قطعه متحرک در سقف خودرو است که برای جذب نور و ورود جریان هوا به داخل کابین خودرو تعبیه شده و راننده یا سرنشینان خودرو می‌توانند آن را بسته نگه دارند یا اینکه با توجه به نیازشان به نور یا هوا، آن را باز و به دلخواه تنظیم کنند. البته سان‌روف‌ها قابلیت‌های دیگری هم دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به فضای باز بیشتر، راه فرار اضطراری، لذت‌بردن از تابش نور خورشید در روز یا زیبایی آسمان در شب و دریافت سیگنال‌های ماهواره‌ای اشاره کرد.»

اما خودرو‌های سان‌روف دار تا چه اندازه با فرهنگ ترافیکی کشور ما همخوانی دارند؟ خسروی در این‌باره به ایسنا می‌گوید: «درست نیست که بگوییم استفاده از خودرو‌های دارای سان‌روف با فرهنگ رانندگی در کشور ما همخوانی ندارند. سان‌روف یکی از امکانات خودرو است و انتظار می‌رود از این قطعه به شکل صحیح استفاده شود و باید به این واقعیت اعتراف کرد که عدم استفاده صحیح از این قطعه می‌تواند ایمنی راننده و سرنشینان را به خطر بیندازد.

کودکان تمایل دارند هنگام حرکت خودرو از سان‌روف بیرون بیایند، اما ممکن است این عمل جان آنان را به خطر بیندازد. در اثر ترمز‌های ناگهانی و در تصادفات جلو به عقب یا عقب به جلو که یک طرف درگیر در تصادف، خودرویی باشد که کودک از سان‌روف آن بیرون آمده است، می‌تواند منجر به پرتاب‌شدن کودک به بیرون از خودرو شود و اگر پرت هم نشود، قطعاً به گردن، قفسه سینه، ستون فقرات، سر یا صورت کودک آسیب وارد می‌شود. همچنین در صورت واژگونی خودرو، استفاده از سان‌روف به قیمت از دست‌دادن جان یا معلولیت مادام‌العمر کودکان تمام خواهد شد. از طرفی ماشین در حال حرکت می‌تواند موجب مشکلات تنفسی برای کودکانی شود که از سان‌روف بیرون می‌آیند، زیرا مانع اکسیژن‌رسانی کافی به آنان می‌شود.»

به نظر می‌رسد آماری از قربانیان استفاده نادرست از سان‌روف خودرو‌ها وجود ندارد. این موضوع را سرهنگ خسروی هم تایید می‌کند: «چون اطلاعات مربوط به آسیب‌دیدگان ناشی از این موضوع به عنوان علت آسیب در هیچ جایی ثبت و ضبط نمی‌شود و تمرکز روی علل تصادف‌هاست، بنابراین آماری هم در این خصوص وجود ندارد. به طور کلی بیرون‌آوردن تمام یا قسمتی از بدن کودکان از سان‌روف خودرو، جزء رفتار‌های پُرخطر است.».

اما رفتار صحیح خانواده و والدین در این زمینه باید چگونه باشد؟ این مدرس دانشگاه در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «مسلماً رفتار پدر و مادر به عنوان افرادی که آموزش‌دهنده‌اند، نقش موثری دارد. افراد جامعه بویژه کودکان و نوجوانان از دو طریق با فرهنگ ترافیک آشنا می‌شوند؛ یکی از طریق خواندن و کسب اطلاع یا شناخت هنجار‌های قانونی راهنمایی و رانندگی و آموزش‌های لازم در مهد‌های کودک و مدارس و دیگری مشاهده رفتار‌های اعضای خانواده و خویشاوندان و برخورد آنان. هر چه رفتار و کردار‌های ترافیکی خانواده کودک با هنجار‌های قانونی (آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی) منطبق‌تر یا نزدیک‌تر باشد، رفتار کودکان هم قانون‌مدارتر خواهد بود. به این ترتیب، خانواده در انتقال عناصر فرهنگی و منطبق‌کردن الگو‌های رفتاری با هنجار‌های قانونی، به عنوان اولین نهادی که به آموزش فرزندان می‌پردازد، اهمیت بسزایی دارد. سان‌روف هم ازاین قاعده مستثنی نیست؛ چرا که خود خانواده‌ها از روی ناآگاهی از عواقب آن، در دامن‌زدن به استفاده ناصحیح کودکان از سان‌روف نقش دارند.»

او درباره اینکه مداخله مردم در این زمینه تا چه اندازه صحیح است، توضیح می‌دهد: «مشارکت مردم در تذکر به رفتار‌های ناهنجار ترافیکی همیشه کارساز بوده که اثر آن در طرح بازرسان نامحسوس ترافیک متجلی شده و برای همگان آشکار است. با توجه به اینکه بیرون‌آوردن هر یک از اعضای بدن خود از وسیله نقلیه در حال حرکت توسط راننده یا سرنشینان خودرو (به جز موارد مندرج در مقررات توسط راننده) تخلف محسوب می‌شود، ماموران راهور برای پیشگیری از بروز حوادث جبران‌ناپذیر در این زمینه، در صورت رویت می‌توانند متخلفان را جریمه کنند. آموزش نحوه استفاده صحیح از سان‌روف و توصیه‌های پلیس در هنگام مشاهده این رفتار پُرخطر هم از اقدامات پیشگیرانه است که می‌تواند از این معضل جلوگیری کند و همچنین توصیه پلیس به موتورسواران و وسایل نقلیه اطراف خودرو‌های سان‌روف دار و حامل کودک برای رعایت بیشتر مقررات می‌تواند کارساز باشد.»

با این وجود به نظر می‌آید در این زمینه خلاء قانونی وجود دارد، زیرا تا کنون برای بیرون‌آمدن کودک از سان‌روف جریمه‌ای در نظر گرفته نشده است.

گفته می‌شود در اوایل دهه ۱۹۲۰ میلادی، برخی خودرو‌ها تنها دارای سقف آهنی در قسمت عقب بودند و معمولا صاحبان این خودرو‌ها افراد متمولی بودند که قصد فخرفروشی داشتند و می‌خواستند برخورداری‌شان از راننده شخصی را به رخ دیگران بکشند. به همین دلیل هم رانندگان این ماشین‌ها که در خدمت افراد ثروتمند بودند یونیفرم‌های خاص و شیکی تنشان می‌کردند. در دهه ۱۹۲۰ میلادی سقف‌های فلزی که بخشی از آن قابل حرکت بود، اختراع شدند و ۱۰ سال بعد یک گروه خودروسازی در انگلستان از یک سان‌روف فلزی متحرک با قطعات شیشه‌ای رونمایی کرد تا اینکه در سال ۱۹۳۴ اولین سقف شیشه‌ای در خودرو‌ها مورد استفاده قرار گرفت.

دیابت در کودکان و نوجوانان

دیابت نوع دوم در کودکان و نوجوانان به این دلیل ایجاد می شود که بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهد. این دیابت با دیابت نوع اول متفاوت بوده و پانکراس به تولید انسولین ادامه می دهد. دیابت نوع دوم با اضافه وزن و چاقی در دوران کودکی ارتباط دارد.

دیابت در کودکان و نوجوانان مسئله ای است که بیشتر جوامع با آمار رو به رشد آن مواجه هستند. دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین یک نوع بیماری است که در آن بدن نمی تواند انسولین تولید یا از آن استفاده کند. انسولین هورمون مهمی است که به گلوکز اجازه ورود به سلول ها را می دهد. وقتی چنین اتفاقی می افتد، گلوکز همچنان در جریان خون می ماند. این مقادیر زیاد از گلوکز در نهایت به بافت ها آسیب می زنند. ضمناً سلول ها به انرژی نیاز دارند و به همین دلیل، دیابت می تواند یک بیماری جدی و خطرناک باشد.

دو نوع دیابت وجود دارد:

دیابت نوع اول و دیابت نوع دوم

طی سال های اخیر، شاهد افزایش تعداد موارد ابتلا به دیابت بوده ایم. این واقعیت ارتباط قابل توجهی با سبک زندگی ما و افزایش موارد چاقی دارد. در واقع، دیابت در کودکان و نوجوانان عملاً از نظر علائم شبیه دیابت در افراد بزرگسال است؛ اما از نظر چرایی و چگونگی ایجاد آن، تفاوت هایی وجود دارد.

علت دیابت در کودکان و نوجوانان چیست؟

همان طور که گفتیم، به طور کلی دو نوع دیابت وجود دارد. دیابت نوع اول دیابتی است که در آن پانکراس انسولین تولید نمی کند، در حالی که در دیابت نوع دوم، بافت های بدن فرد نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهند و به همین دلیل انسولین نمی تواند به درستی عمل کند. دیابت در کودکان و نوجوانان، علت ها و ریسک فاکتورهای خاص خودش را دارد. ابتدا دیابت نوع اول را کمی بیشتر توضیح می دهیم.

ارتباط میان چاقی و دیابت پیچیده است. به طور خلاصه می توان گفت وقتی فرد اضافه وزن دارد، پانکراس او نیاز به تولید انسولین بیشتری دارد تا بتواند گلوکز را به سلول ها انتقال بدهد. همین باعث می شود سلول ها حساسیت خود را نسبت به مولکول های انسولین از دست داده و مقاومت به انسولین ایجاد کنند

دیابت نوع اول

دیابت نوع اول به این دلیل به وجود می آید که سلول ها در سیستم ایمنی به سلول های تولیدکننده ی انسولین حمله ور می شوند. سلول های تولیدکننده ی انسولین در پانکراس هستند. وقتی چنین اتفاقی می افتد، بدن نمی تواند انسولین مورد نیازش را بسازد. این بیماری مزمن است. در واقع، یکی از شایع ترین بیماری های مزمن در کودکان، دیابت نوع اول می باشد. دیابت نوع اول معمولاً به دلایل ژنتیکی ایجاد می شود. پزشکان عقیده دارند در این بیماری یک مؤلفه بزرگ ژنتیکی نقش دارد؛ اگر پدر یا مادر دیابت داشته باشند، احتمال اینکه فرزندشان نیز دچار این عارضه شود بسیار بیشتر است.

دیابت نوع دوم

دیابت نوع دوم در کودکان و نوجوانان به این دلیل ایجاد می شود که بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان می دهد. این دیابت با دیابت نوع اول متفاوت بوده و پانکراس به تولید انسولین ادامه می دهد. دیابت نوع دوم با اضافه وزن و چاقی در دوران کودکی ارتباط دارد.

ارتباط میان چاقی و دیابت پیچیده است. به طور خلاصه می توان گفت وقتی فرد اضافه وزن دارد، پانکراس او نیاز به تولید انسولین بیشتری دارد تا بتواند گلوکز را به سلول ها انتقال بدهد. همین باعث می شود سلول ها حساسیت خود را نسبت به مولکول های انسولین از دست داده و مقاومت به انسولین ایجاد کنند.

عوارض دیابت در کودکان و نوجوانان چیست؟

دیابت در کودکان و نوجوانان می تواند پیچیده تر از دیابت در بالغین باشد. کسی که در دوران کودکی یا نوجوانی دچار دیابت می شود، احتمال اینکه طی زندگی خود به بیماری های دیگری نیز مبتلا شود به طور چشمگیری افزایش می یابد. مثلاً دیابت نوع اول با افزایش احتمال ابتلای فرد به بیماری های خودایمنی ارتباط دارد.

ضمناً دیابت با بیماری های قلبی و عروقی، نوسانات وزنی و البته عوارض حاد مرتبط است. در میان این عوارض، حملات هیپوگلیسمی (افت قند خون) ناشی از کتواسیدوز دیابتی بسیار قابل توجه است؛ اما پیچیده ترین جنبه ی دیابت در کودکان و نوجوانان، عوارض فیزیولوژیکی آن است. ابتلا به این بیماری ها باعث تغییراتی در زندگی اجتماعی و اعتمادبه نفس آن ها می شود. به خصوص اینکه درمان با انسولین سبب افزایش وزن فرد نیز می شود.

دانشمندان تخمین می زنند تقریباً نیمی از کودکانی که دیابت آن ها تشخیص داده شده، دچار مشکلات اضطراب و افسردگی اند. زیرا این کودکان به دلیل سن کم، دچار استرس قابل توجهی مرتبط با کنترل شرایط خود می شوند، چه از جهت تغذیه و چه از جهت درمان بیماری شان. یعنی آن ها نمی توانند یک دوران کودکی نرمال و بدون دغدغه داشته باشند.

ضمناً تصوری که این بچه ها از بدن خود دارند در این سنین بسیار مهم است. به همین دلیل، لازم است به این کودکان و نوجوانان کمک شود تا اعتمادبه نفس خود را حفظ و تقویت کنند. آن ها باید یاد بگیرند خودشان را همان طور که هستند بپذیرند و عوارض ناشی از بیماری خود را درک کنند.

دیابت در کودکان و نوجوانان…

همان طور که گفتیم دیابت از نظر علائم و درمان، در کودکان و بزرگسالان مشابه است و بیشتر موارد ریشه ژنتیکی دارند. اما با توجه به افزایش اضافه وزن و چاقی در کودکان، تعداد موارد ابتلا به دیابت نوع دوم رو به افزایش است.

باید بدانید که هر چند دیابت یک بیماری جسمی است اما در سنین کودکی و نوجوانی، دیابت می تواند مشکلات روحی و روانی زیادی ایجاد کند، مثلاً اضطراب و اختلالات خلقی. به همین دلیل، افراد دچار دیابت به حمایت روحی و روانی نیز نیاز دارند.

 

چرا کودکان به حرف‌های بزرگ‌ترها گوش نمی‌دهند؟

ناتوانی در وادار کردن کودکان به گوش دادن حتی به یک دستورالعمل ساده وقتی تلویزیون نگاه می‌کنند و یا سرگرم بازی‌های دیجیتال هستند، تجربه‌ای مشترک است که خیلی اوقات بزرگ‌ترها را به شدت عصبی می‌کند. این حرف دل همه بزرگ‌ترها است؛ پدر و مادرها و آموزگاران همه در این تجربه احساس اشتراک می کنند.

دانشمندان می‌گویند بی‌توجهی کودکان به والدین در اغلب موارد دلیل علمی دارد.

توانایی کودکان برای نادیده گرفتن آنچه خارج از حیطه توجه نزدیک‌شان است به حدی است که حتی حرف زدن با یک بلند گوی قوی تاثیر محدودی روی آن‌ها دارد.

اما دانشمندان معتقدند این بی‌توجهی یا به اصطلاح بی‌حواسی دلیل علمی دارد که به کارکرد مغز کودکان مربوط است.

آن‌ها می‌گویند کودکان آگاهانه ما را نادیده نمی‌گیرند، حقیقت این است که آنها دچار «کوری ناشی از بی‌توجهی» هستند؛ منظور از این کوری همان تفاوت بین دیدن و نگاه کردن است یا بین شنیدن و ثبت کردن آنچه گفته شده است؛ در هرحال نتیجه آن عدم آگاهی است، به خصوص خارج از دایره توجه لحظه‌ای.

پروفیسور نیلی لِوی از دانشگاه کالج لندن «یو سی اِل»، می‌گوید آگاهی کودکان از محیط اطراف به‌مراتب کم‌تر از بزرگ‌سالان است. او می‌گوید: «والدین، مراقبان و یا آموزگاران باید بدانند که در مقایسه با بزرگ‌سالان، تمرکز حتی روی یک مساله کوچک و ساده توجه کودکان به محیط اطراف را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال وقتی کودکی موقع عبور از سرک، زیپ لباسش را می‌بندد، ممکن است دیگر قادر به تشخیص رفت و آمد وسایط نباشد، در حالی‌که برای فرد بزرگ‌سال این کار مشکلی نیست.»

پروفیسور نیلی لِوی اضافه می‌کند: «میزان آگاهی از آنچه بیرون دایره تمرکز کودک است با رشد او ارتباط دارد و با افزایش سن کودک بیشتر می‌شود. در نتیجه کودکان کوچک‌تر بیشتر در معرض کوری ناشی از بی‌توجهی هستند.»

دیدگاه‌های پروفیسور لِوی بر تحقیقی که اخیراً روی کودکان و بزرگ‌سالان انجام داده استوار است. او برای ارزیابی میزان «کوری ناشی بی‌توجهی» از ۲۰۰ نفر از بازدید کنندگان موزیم علوم لندن خواست در هفت مثال مختلف، بلندترین خط را روی یک صفحه نمایش را تعیین کنند.

در یکی از این مثال‌ها، یک مربع سیاه روی صفحه نمایش ظاهر شد، نود درصد بزرگ‌سالان متوجه بالا آمدن این مربع شدند، در حالی‌که تنها ده درصد کودکان بین هفت تا ده ساله آن را دیدند.

نوجوانان ۱۱ تا ۱۴ ساله هم هشیاری کم‌تری نشان دادند. هشیاری آن‌ها با دشوار شدن سطح آزمایش کم‌تر می‌شد.

این یافته باعث تعجب پروفیسور لِوی شد. او می‌گوید «در کودکان، کورتکس (قشر مغز) بینایی اولیه، به شی روی صفحه نمایش واکنش نشان نمی‌داد. به نظر می‌رسد قشر بینایی تا ۱۴ سالگی و حتی بعد از آن تکامل پیدا می‌کند. ولی انتظار نداشتم نوجوانان هم دچار “کوری ناشی از بی‌توجهی” باشند. خوب است که بفهمیم این توانایی در چه سنی کامل می‌شود.»

پژوهش‌های قبلی در میان بزرگ‌سالان نشان داده کورتکس بینایی اولیه، مسوول درک و دیدن چیزها هست، در صورت آسیب این ناحیه، فرد دچار عدم آگاهی از محیط پیرامونش می‌شود.

مسلماً تاخیر در کامل شدن این توانایی باعث نگرانی در مورد سلامت و ایمنی فرد می‌شود. به عنوان مثال، در صورت اختلال در این توانایی، یک کار ساده مانند ارسال پیام با موبایل موقع عبور از سرک، یک کار خطرناک است.

اما این «کوری ناشی از بی‌توجهی» مزایایی هم دارد.

چه کسی دلش نمی‌خواهد بی مزاحمت و بدون پرت شدن حواس به کارش برسد؟ بی تردید عدم آگاهی محیطی به معنی این است که می‌توانیم متمرکز باقی بمانیم و تمرکز بالا داشته باشیم.»

روانشناسان می‌گویند ما ظرفیت محدودی برای توجه و تمرکز داریم، طبیعتاً برای انجام کارهایی که به تمرکز نیاز بالا دارند، این خصوصیت خودش را نشان می دهد.

ریچارد وایزمن استاد روانشناسی دانشگاه »هارتفوردشر» انگلستان، فرآیندهای بینایی انسان را به تفصیل مطالعه کرده و آن‌ها را «بی‌اندازه پیچیده» می‌داند. او می‌گوید:‌ «بخش بزرگی از مغز به این کار اختصاص دارد، کار مشکلی است و به همین دلیل مغز نمی‌خواهد به موضوعات بی اهمیت بپردازد.»

برای همین به «کوری ناشی از بی‌توجهی» نیاز داریم، چرا که درغیر اینصورت نمی‌توانیم تمرکز کنیم.

ما این تصور باطل را داریم که مغزمان همیشه در حال مشاهده همه چیز است، بنابراین وقتی متوجه چیزی نمی‌شویم، تعجب می‌کنیم.

پروفیسور وایزمن آزمایش معروف «توجه گزینشی» را تکامل داده که طی آن روشن می‌شود چطور ممکن است در یک فیلم متوجه وجود یک گوریل نشویم.

او می‌گوید در زندگی موارد زیادی هست که ما از چیزهایی بدیهی غافل می‌شویم؛ مثل راننده‌ای که عابر را نمی‌بیند چون متوجه خطر دیگری است. «ما بزرگ‌سالان دایما یاد می‌گیریم چه چیزهایی مهم نیستند.»

همه ما به شکلی به «کوری ناشی از بی‌توجهی» دچاریم، همه از آن ناراضی هستیم ولی لازمه زندگی است.

ولی یاد ما بماند وقتی حواس ‌ما متمرکز تلویزیون است انتظار نداشته باشیم کودکان ما از این‌که دیده نمی‌شوند خوشحال باشند.

سینمای کودک و نوجوان نیازمند حمایت وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ است

قوی‌تن: سینمای کودک و نوجوان نیازمند حمایت وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ است/ بسترهای برخط به فکر منافع شخصی خودشان هستند

علی قوی‌تن کارگردان سینمای کودک و نوجوان کشور می‌گوید که عدم دلسوزی مسئولین فرهنگی کشور باعث می‌شود که فیلمسازان کودک و نوجوان دلسرد بشوند و سینمای کودک از رونق بیفتد.

به نقل از نوپیام –  سینمای کودک و نوجوان در سال گذشته مانند بخش عمده سینمای ایران مهجور و درمانده بود. البته سینمای کودک و نوجوان همواره در سینمای کشور ما دچار محرومیت‌های فراوان است و اگر غیر از این بود چرا مدام از سینمای درخشان کودک در دهه 1360 یاد می‌کنیم؟

اما تغییر مدیریت فرهنگی در سال جاری باید مدیران جدید سینمایی کشور را هوشیار کند که این بخش آینده‌ساز سینما و کشور ما بتواند با قدرت و پشتوانه محکم رونق را به فرهنگ و هنر در حوزه کودک و نوجوان ما بازگرداند.

علی قوی‌تن کارگردان سینمای کودک و نوجوان در این باره به خبرنگار تسنیم گفت: باتوجه به محدودیت‌های حال حاضر کرونایی حاکم بر کشور که باعث شده است مردم از یکدیگر فاصله بگیرند، بهترین زمان برای برنامه‌ریزی برای فرهنگ و هنر کشور بود که متأسفانه اقدام خاصی در این باره مشاهده نکردم. معتقدم که ظرفیت سامانه‌های برخط و فضای مجازی یکی از فرصت‌های خوبی است که باید از آن برای سینمای کودک و نوجوان برنامه‌ریزی کرد تا بچه‌ها در کنار خانواده‌های خود در منازل فیلم‌های کودک و نوجوان روز ما را تماشا کنند. اما باید افسوس خورد که مدیران و مسئولین فرهنگی و هنری ما در این باره کار خاصی نکردند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد که یکی از ایده‌های خوبی که می‌تواند در این زمینه کمک کند همکاری میان وزارت ارشاد و آموزش و پرورش است. همان‌طور که در سال گذشته آموزش‌ و تدریس از سامانه‌های برخط انجام شد که نشانه همکاری وزارت ارتباطات و آموزش و پرورش بود، می‌توان میان وزارت آموزش و ارشاد نیز همکاری منعقد شود که به موجب آن سینمای کودک و نوجوان با پشتیبانی همزمان این دو وزارتخانه رونق پیدا کند و فیلمسازان کودک و نوجوان با نگرانی کمتری فیلم‌های خود را بسازند.

کارگردان آرزوی زیبا در تأکید سخنان خود گفت تا دلسوزی واقعی در میان مسئولین نباشد، رونق و اتفاق خاصی در این حوزه نمی‌افتد. فیلم آرزوی زیبای من نیز در صورتی می‌تواند اکران شود که نگرانی کمتری از نظر بحث اکران و سوخت سرمایه داشته باشد.

قوی‌تن در پاسخ به سؤال ما درباره کیفیت فیلم‌های کودک و نوجوان حال حاضر کشور در مقایسه با فیلم‌های کودک و نوجوان دهه 1360 بیان کرد: اینکه سینمای کودک و نوجوان امروز ما مانند گذشته نیست برمی‌گردد به اینکه پشتیبانی واقعی مدیران را ندارد. وقتی فیلمساز می‌بیند که حمایت نمی‌شود احساس سردی می‌کند و به تردید می‌افتد که فیلم کودک بسازد یا خیر؟ و به اینجا می‌رسد که تنوع و تعدد فیلم‌های کودک و نوجوان ما کم می‌شود.

وی ادامه داد: اما علت اصلی که به نظر من در موفقیت فیلم‌های کودک و نوجوان آن دوران اثر داشت این بود که تمام فیلم‌ها در اکران سهم مشخصی داشتند. هیچ فیلمی نبود که نتواند در اکران وارد شود؛ تمام فیلم‌ها به صورت نوبتی در اکران وارد می‌شدند و سهم داشتند. در این میان برخی از فیلم‌ها فرهنگی و آموزشی بودند و برخی دیگر تجاری. هرکدام که می‌توانستند فروش بیشتری داشته باشند در چرخه اکران هم بیشتر باقی می‌ماندند. برای همین بود که حتی فیلم‌های کودک و نوجوان نیز از فروش خوبی برخوردار بودند. اما اگر سهمیه‌بندی اکران فیلم‌ها از عدالت و تنظیم درستی برخوردار نباشد باعث می‌شود که اصلاً برخی از فیلم‌ها به خوبی دیده نشوند.

علاقه‌مندی من به حوزه کودک و نوجوان باعث شد که وارد جریان سینمای کودک و نوجوان بشوم و الان نزدیک به 10 سال است که برای بچه‌ها فیلم می‌سازم. آرزوی زیبا هم فیلم شاد و مفرحی است که دوست دارم آن را اکران کنم اما باید حمایت مسئولین و مدیران فرهنگی وقت باشد. این حمایت هم تنها شامل وزارت ارشاد نیست بلکه باید مدیران سازمان صداوسیما نیز کمی بیشتر دلسوزی کنند. اینکه سه فیلم را بخریم و اکران کنیم پایان مأموریت سازمان صداوسیما نیست. تعداد زیادی از فیلم‌های کودک و نوجوان باقی مانده است که هنوز اکران نشده‌اند.

وی با نقد سیاست‌ برخی از پلتفرم‌ها و سامانه‌های برخط که دنبال منافع مادی خود هستند گفت که نمی‌توان از آنان انتظار داشت زیرا بنگاه‌های اقتصادی دنبال منافع شخصی خود هستند و چندان دلسوز فرهنگ کشور نیستند. برای همین باید از متولیان اصلی فرهنگ و هنر کشور انتظار داشت که با حمایتشان بتوانند اکران فیلم‌های کودک و نوجوان را وارد این بسترها کنند تا بچه‌ها در کنار خانواده و به دور از خطر ابتلای به کرونا، فیلم‌ها را تماشا کنند.